Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đối thoại với thanh niên năm 2025

Đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ, dự chương trình Đối thoại.

Cùng dự Đối thoại có Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn; Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an; Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh; Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan; Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng, Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương Đỗ Trọng Hưng; Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam Bùi Quang Huy; đại biểu, đại diện lãnh đạo các Ban Đảng, lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội, lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức đoàn thể Trung ương; lãnh đạo các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Trung ương Đoàn TNCS HCM, Trung ương Hội LHTN Việt Nam, Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam, cùng 300 đại biểu thanh niên, đại diện cho hơn 20 triệu thanh niên cả nước.

Phát biểu khai mạc tại chương trình, đồng chí Nguyễn Thị Hà, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết: Năm 2024 ghi nhận sự phát triển của KH&CN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tạo nền tảng vững chắc cho nền kinh tế số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ blockchain đã ứng dụng rộng rãi trên nhiều lĩnh vực, giúp nâng cao hiệu suất và tối ưu hóa quy trình làm việc. Chính phủ và doanh nghiệp đã đẩy mạnh chuyển đổi số, đưa các nền tảng số vào quản lý và sản xuất dịch vụ, góp phần nâng cao năng suất lao động và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo được mở rộng, thu hút sự tham gia của nhiều tài năng trẻ với các ý tưởng đột phá. Những thành tựu này góp phần tạo động lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên số.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thị Hà phát biểu tại chương trình.

Chương trình đối thoại hôm nay rất có ý nghĩa để Thủ tướng Chính phủ lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của thanh niên trong học tập, lập nghiệp và khát vọng vươn lên làm chủ KH&CN để phát triển đất nước. Đồng thời thể hiện tình cảm, trách nhiệm, sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước, cá nhân Thủ tướng Chính phủ với thanh niên, nhằm phát huy hơn nữa tinh thần xung kích, sáng tạo của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nhận thức sâu sắc và đầy đủ về vai trò và trách nhiệm của thanh niên, Đảng ta luôn dành cho thanh niên sự quan tâm đặc biệt, mong muốn xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam phát triển toàn diện, có bản lĩnh, trí tuệ, hoài bão lớn, tinh thần dấn thân không ngại khó khăn và không ngừng sáng tạo, trở thành lực lượng kế thừa sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc. Điều đó được thể hiện đầy đủ trong các nghị quyết, chỉ thị của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước. Qua đó tác động sâu sắc, tích cực hiệu quả vào sự phát triển của thanh niên, nhất là trong bối cảnh xây dựng xã hội số, công dân số, phát triển kinh tế số

Buổi đối thoại với chủ đề "Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia", tôi đề nghị các bạn thanh niên hãy mạnh dạn đưa ra những ý tưởng sáng tạo, kinh nghiệm và những đóng góp có giá trị để Chính phủ các bộ, ngành có thể tiếp thu, nghiên cứu và xây dựng chính sách phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho thanh niên phát triển.

Mở đầu đối thoại, Thủ tướng Phạm Minh Chính thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước chúc các bạn thanh niên luôn mạnh khỏe, tràn đầy hạnh phúc và thành công, thành công hơn nữa.

Nhân kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931- 26/3/2025), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tặng hoa chúc mừng Ban Bí thư Trung ương Đoàn

Chủ tịch Câu lạc bộ Xúc tiến thương mại trên nền tảng số (EPC) Bùi Thế Quyền: Là một doanh nhân trẻ, tôi mong muốn được Thủ tướng Chính phủ chia sẻ các giải pháp của Chính phủ để số doanh nghiệp Việt Nam đạt tiêu chí Doanh nghiệp khoa học, công nghệ và số doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tăng gấp 2 lần so với năm 2020 mà Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đề ra?

Chủ tịch Câu lạc bộ Xúc tiến thương mại trên nền tảng số (EPC) Bùi Thế Quyền đặt câu hỏi về giải pháp của Chính phủ để số doanh nghiệp Việt Nam đạt tiêu chí Doanh nghiệp khoa học, công nghệ và số doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tăng gấp 2 lần 

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương: Hiện nay, trong bản đồ về ĐMST và KHCN, theo đánh giá chỉ số đổi mới sáng tạo 2024, Việt Nam so với 2023 đã tăng 2 bậc, lên vị trí 44, như vậy có tiến bộ nhất định. So sánh với các nước cùng trình độ và có mức thu nhập trung bình thấp, nước ta đứng thứ 2 sau Ấn Độ; trong ASEAN, Việt Nam đứng thứ 4, sau Singapore, Malaysia, Thái Lan.

Qua đó cho thấy nền tảng, cơ hội cũng như điều kiện để Việt Nam thúc đẩy gia tăng nhanh số lượng DN ĐMST cũng như DN do thanh niên có thể đảm nhiệm là hoàn toàn có thể.

Chính vì thế, tiếp thu và triển khai các văn bản chỉ đạo cũng như các chương trình, chiến lược phát triển ở Việt Nam, chúng tôi thấy, có một số giải pháp mang tính nền tảng để chúng ta tăng nhanh số lượng này và cốt lõi nhất chính là thanh niên thực sự tham gia vào quá trình này.

Giải pháp thứ nhất là hoàn thiện thể chế. Theo quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, đây là giải pháp đột phá của đột phá và hiện nay, công tác hoàn thiện thể chế đang diễn ra mạnh mẽ, rất nhiều luật đang được nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện theo định hướng lớn hiện nay là đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết 57 cũng như định hướng tăng trưởng 8% trong năm nay và 2 con số trong giai đoạn tiếp theo. Hoàn thiện thể chế đối với DN ĐMST sẽ mang tính cởi trói, khích lệ với các DN này.

Thứ hai là giải pháp về hạ tầng: Tăng cường đầu tư đối với hạt tầng CNTT, KHCN, chuyển đổi số.

Đột phá về hạ tầng hiện nay cũng như sắp tới vẫn là đột phá hết sức quan trọng của nền kinh tế. Đầu tư hạ tầng sẽ thông qua nhiều kênh khác nhau, trong đó, kênh đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước là kênh chủ đạo. Tuy nhiên, qua chỉ đạo của Thủ tướng, chúng tôi cũng đang nghiên cứu phương thức đầu tư mới để tăng nhanh hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng dùng chung thông qua phương thức hợp tác công tư, như đầu tư công quản trị tư…

Trong tháng 5 này, dự kiến sẽ trình sửa đổi Luật Đầu tư PPP cũng như các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ.

 

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương trả lời câu hỏi của đại biểu thanh niên

Thứ ba, đặc biệt quan trọng, là giải pháp về nguồn nhân lực. Chúng tôi đánh giá rất cao nguồn nhân lực trẻ, thanh niên hiện nay trong lĩnh vực KHCN, ĐMST…

Đào tạo nguồn nhân lực có 3 trụ cột chính là hợp tác đào tạo nguồn nhân lực, thu hút nhân tài, thu hút những người đã thành danh từ nước ngoài về làm việc để lan tỏa kinh nghiệm và kiến thức; đào tạo trong nước; và kết hợp với DN để đào tạo lao động có kỹ năng, kỹ thuật để sử dụng ngay. Hiện các trường đại học đã có chương trình đào tạo lớn, mạnh mẽ trong đào tạo nhân lực KHCN, ĐMST.

Thứ tư, thúc đẩy, khuyến khích ĐMST trong khu vực DN. Đây là khu vực có tiềm năng, nguồn lực lớn để đầu tư cho KHCN.

Nghị quyết 193 của Quốc hội đã cho phép về nguồn lực đối với các DN đầu tư vào KHCN được khấu trừ trước thuế. Đây là điểm khuyến khích rất lớn đối với DN. Tới đây, sẽ tăng nguồn lực đầu tư cho KHCN, qua đó, tạo cơ hội cho DN có thanh niên khởi nghiệp tham gia vào quá trình này.

Cuối cùng là tạo môi trường. Ở đây, Chính phủ đã có chương trình, chiến lược khuyến khích, xây dựng các môi trường, tạo cơ hội cho DN khởi nghiệp sáng tạo, đặc biệt là vườn ươm, trung tâm R&D, trung tâm ĐMST để tạo môi trường tốt cho thanh niên hoạt động trong khu vực này,

Một điểm hết sức quan trọng là chính sách khuyến khích để tạo đầu ra cho DN khởi nghiệp là sản phẩm của DN được ưu tiên, tạo điều kiện thuận lợi nhất để tham gia thương mại hóa…

TS. Hoàng Anh Đức, Đại học RMIT, nêu câu hỏi về cơ chế, chính sách gì mang tính đột phá để có thể gia tăng nhiều hơn nữa sinh viên và lực lượng có trình độ sau đại học theo học các lĩnh vực toán học, vật lý, sinh học, hóa học, kỹ thuật và công nghệ then chốt 

TS. Hoàng Anh Đức, Đại học RMIT: Hiện nay, sinh viên và lực lượng có trình độ sau đại học theo học các lĩnh vực toán học, vật lý, sinh học, hóa học, kỹ thuật và công nghệ then chốt chưa nhiều. Trong khi đó, đây là nhóm đối tượng và lĩnh vực quan trọng để tham gia phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Xin được hỏi Chính phủ đã và sẽ có những cơ chế, chính sách gì mang tính đột phá để có thể gia tăng nhiều hơn nữa đối tượng này theo học các lĩnh vực trên?

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn: Câu hỏi của bạn Hoàng Anh Đức là mối quan tâm rất xác đáng.

Nói đến phát triển đất nước thì cần rất nhiều nhóm nhân lực và chúng ta phải khẳng định, mỗi nhóm nhân lực có một vai trò riêng, đều có đóng góp rất quan trọng. Những khối ngành trong lĩnh vực như sư phạm, y dược, quốc phòng, an ninh, luật, quản trị kinh doanh, tài chính… đều có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, ở một thời điểm chúng ta mong muốn phát triển nhanh và bền vững, thu hút các doanh nghiệp FDI cũng như các doanh nghiệp trong nước trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, kỹ thuật, đặc biệt kỹ thuật cao, thì yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực mà chúng ta hay gọi là STEM, bao gồm khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, cần số lượng lớn hơn và đặc biệt là chất lượng cao hơn nữa mới có thể đáp ứng được sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Chúng ta cũng phải thấy chúng ta không phải quá thấp so với mức độ bình quân của các nước. Hiện nay, tỉ lệ nhập học của sinh viên tham gia vào các ngành học STEM và bậc đại học bình quân hằng năm từ 28-30%. Trong khi đó, tỉ lệ này ở một số nước như ở Hàn Quốc 35%, Đức là 39%, Phần Lan 36%. Tỉ lệ của chúng ta không kém quá nhiều so với các nước có công nghiệp và kỹ thuật phát triển, nhất là trong bối cảnh chúng ta có một trăm triệu dân. Tỉ lệ 30% trong số trong học sinh nhập học đại học hằng năm là 600.000 không phải quá nhỏ.

Tuy nhiên, trước yêu cầu phát triển nhanh và mạnh của đất nước, con số này cần phải tăng mạnh hơn nữa.

 

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn

Trong năm 2024, tỉ lệ học sinh nhập học của khối ngành STEM bậc đại học đã gia tăng đáng kể. Trong số hơn 600.000 sinh viên nhập học, đã có hơn 200.000 sinh viên khối ngành STEM. Như vậy, tăng 10% so với năm trước đó.

Như vậy, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đã có tác động định hướng rất quan trọng đối với học sinh, người học. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đang khuyến khích học sinh theo học ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và Toán. Đặc biệt với môn toán, học sinh của chúng ta không thua kém so với các nước trên thế giới. Đội tuyển thi Olympic Toán quốc tế của chúng ta thường xuyên đứng trong Top 10 các quốc gia có kết quả tốt nhất trên toàn thế giới. Với số lượng học sinh vào học bậc phổ thông các trường chuyên và vào đại học như vậy, chúng ta có thể tin tưởng rằng nguồn nhân lực chất lượng cao thuộc lĩnh vực STEM trong tương lai sẽ gia tăng nhanh và mạnh, cả về chất lượng. Trong chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo của Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ ký ban hành cách đây vài tháng, chúng ta đặt mục tiêu đến năm 2030, tổng quy mô đào tạo bậc đại học có thể đạt đến 1 triệu sinh viên theo học khối ngành STEM. Và khi con số này được công bố, các quốc gia trên thế giới, nhất là các quốc gia ít dân số, có nhiều bình luận tích cực.

Trên cơ sở đó, khối học viên theo học ngành STEM bậc sau đại học năm 2024, tỉ lệ bậc thạc sĩ tăng tới 34% và bậc tiến sĩ tăng 33%, với tổng số trên 600 nghiên cứu sinh đã theo học và chuẩn bị luận văn tiến sĩ.

Riêng với khối ngành sư phạm thì tổng số nghiên cứu sinh làm trong lĩnh vực STEM đã tăng lên con số 350 nghiên cứu sinh theo học tiến sĩ.

Tôi nói những con số này để chúng ta thấy rằng, hiện tại số lượng nhân lực trong lĩnh vực STEM còn phát triển mạnh và đầy triển vọng. Thủ tướng Chính phủ cũng đang giao cho ngành giáo dục và đào tạo chuẩn bị đề án đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để phá triển các lĩnh vực công nghệ cao, trong đó rất nhiều chính sách sẽ được đưa ra để động viên, khuyến khích các bạn trẻ tham gia học các lĩnh vực này, bao gồm những chính sách hỗ trợ học bổng cho người học, các chế độ khuyến khích cũng như các chế độ thu hút các chuyên gia ở nước ngoài vào làm việc. Và đặc biệt quan trọng là sẽ có định hướng đầu tư phát triển các trường đại học bởi phải có môi trường đại học tiên tiến thì chúng ta mới có thể tạo ra cả số lượng và chất lượng.

Bên cạnh đó, rất nhiều trường đại học ngoài công lập đã nắm bắt được xu thế phát triển của thế giới, định hướng của Việt Nam và nhiều trường đã đầu tư phòng thí nghiệm, tăng cường tuyển sinh, mời các chuyên gia. Chúng ta đang tập trung cao độ, ưu tiên cho lĩnh vực phát triển về nhân lực, có thể nói triển vọng phía trước đầy lạc quan.

 

Thiếu tá Đặng Văn Thắng, Trưởng ban Thanh niên Công an TPHCM nêu câu hỏi tại Đối thoại

Thiếu tá Đặng Văn Thắng, Trưởng ban Thanh niên Công an TPHCM: Triển khai Nghị quyết 57, thực hiện chỉ đạo của Trung ương Đoàn, lãnh đạo Bộ Công an, tuổi trẻ Việt Nam nói chung và tuổi trẻ lực lượng vũ trang nói riêng đã cụ thể hóa với những công trình, phần việc thanh niên về ứng dụng chuyển đổi số. Trong cuộc đối thoại ngày hôm nay, rất mong Thủ tướng chia sẻ thêm những giải pháp chiến lược của Việt Nam trong việc đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu khoa học và phát triển khoa học công nghệ với các quốc gia có sự phát triển về khoa học công nghệ, đặc biệt là chuyển đổi số trong các lĩnh vực như: Trí tuệ nhân tạo, năng lượng nguyên tử, bán dẫn… và một số lĩnh vực công nghệ khác!

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn: Tôi rất vui khi được Thủ tướng Chính phủ chỉ thị tham gia cuộc đối thoại ngày hôm nay. Ba câu hỏi đầu tiên thể hiện được trí tuệ, bản lĩnh, sự quan tâm rất lớn của thế hệ thanh niên đối với khoa học công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo. Đây chính là lực lượng nòng cốt hiện thực hóa Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị ban hành về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Điểm thứ hai tôi muốn chia sẻ với các bạn, chúng ta đang sống trong cuộc cách mạng công nghiệp không phải chỉ là lần thứ tư mà là cuộc cách mạng diễn ra trên toàn cầu về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tất cả những lĩnh vực này đang diễn ra trên thế giới, không có biên giới và lan tỏa đến mọi quốc gia.Vấn đề là các quốc gia đó, con người của từng quốc gia nắm bắt cơ hội này như thế nào và dùng để phát triển đất nước như thế nào.

Khi chúng tôi tham gia các đoàn lãnh đạo cấp cao, hay cá nhân tôi đi thăm và làm việc với các nước đều thấy được sự quan tâm rất lớn và đánh giá rất cao của bạn bè quốc tế đối với lực lượng trẻ của chúng ta tham gia vào công cuộc đổi mới cũng như cách mạng công nghiệp, khoa học công nghệ đang diễn ra trên thế giới. Tôi thấy rất tự hào. Thực tế, qua các cuộc tiếp xúc, làm việc của Thủ tướng, của Tổng Bí thư và các đồng chí lãnh đạo chủ chốt với cộng đồng người Việt ở nước ngoài, trong đó bao giờ cũng tiếp xúc với lực lượng trí thức kiều bào trẻ khoa học công nghệ và thấy tiềm năng to lớn của thế hệ thanh niên của chúng ta đóng góp vào cuộc cách mạng này.
 

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn chia sẻ về giải pháp chiến lược của Việt Nam trong việc đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu khoa học và phát triển khoa học công nghệ với các quốc gia 

Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động để thực hiện Nghị quyết 57, trong đó có cả nội dung về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Bộ Ngoại giao coi ngoại giao khoa học công nghệ là nòng cốt trong ngoại giao kinh tế, phục vụ phát triển kinh tế của đất nước trong kỷ nguyên mới với 3 thành tố chính.

Thứ nhất, cùng với các bộ ngành xây dựng mạng lưới đối tác toàn cầu. Đến nay chúng ta đã có văn bản hợp tác với trên 100 đối tác song phương trên thế giới, tham gia vào trên 100 tổ chức quốc tế, các tổ chức, cơ quan nghiên cứu khoa học quốc tế, ký hàng trăm thỏa thuận hợp tác về khoa học công nghệ. Gần đây nhất, trong các dịp lãnh đạo cấp cao Việt Nam thăm các nước, một trong những nội dung rất quan trọng là chúng ta nâng tầm quan hệ với các đối tác quan trọng. Trong nâng tầm quan hệ, xây dựng đối tác chiến lược toàn diện, nội dung về hợp tác khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là điểm nhấn. Ví dụ, trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Australia, New Zealand, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Trung Quốc chúng ta đều có nội dung hợp tác trong lĩnh vực này. Điều này tạo ra không gian mới cho thế hệ trẻ của chúng ta tham gia hợp tác cùng thế hệ trẻ các nước cũng như các nhà khoa học các nước để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và công cuộc cuộc cách mạng khoa học công nghệ ở trong nước.

Thứ hai, trong thời gian vừa qua, việc chúng ta tiến hành ngoại giao khoa học công nghệ để thu hút các tập đoàn lớn về khoa học công nghệ lớn trên thế giới vào làm việc tại Việt Nam là thành công. Với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, của các cấp các ngành, vừa qua rất nhiều tập đoàn lớn đã đặt trụ sở tại Việt Nam hoặc coi Việt Nam là quê hương thứ hai của họ. Trong triển khai thúc đẩy khoa học công nghệ, nhất là lĩnh vực mới như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo… tôi rất ấn tượng với cuộc gặp của Thủ tướng với ngài Jensen Huang, Chủ tịch của Tập đoàn NVIDIA khi Tập đoàn này quyết định lập trụ sở hợp tác với Chính phủ chúng ta cũng như hợp tác với Vin Group về trí tuệ nhân tạo. Ông ấy có nói thế này: Việt Nam có một đội ngũ rất tiềm năng về khoa học, bán dẫn và đặc biệt là trí tuệ nhân tạo. Nguồn lực này cần phải được đào tạo và nguồn lực này phải được giữ ở Việt Nam để phát triển trí tuệ nhân tạo của Việt Nam thì các bạn mới tiến kịp và vượt thế giới được. Nếu chúng ta vẫn còn tư duy là học tập, đào tạo xong thì đi làm việc tại các nước, điều đó tốt nhưng về lâu dài phải phục vụ cho Việt Nam bằng trí tuệ, bằng dữ liệu của Việt Nam để xây dựng trí tuệ nhân tạo. Điều này cũng mở ra cơ hội rất lớn cho các bạn sinh viên, thanh niên Việt Nam tham gia, trong đó có cả đổi mới sáng tạo.

Cuối cùng, chúng ta kết nối đội ngũ trí thức, thanh niên của chúng ta với trí thức kiều bào, các nhà khoa học của chúng ta ở nước ngoài. Đây cũng là nội dung rất tốt. Tôi cũng rất ấn tượng với sự phát triển nhanh, mạnh của đội ngũ trí thức kiều bào của chúng ta ở nước ngoài. Chúng tôi gặp gỡ rất nhiều trí thức kiều bào rất trẻ, chỉ mới 28 và 29 tuổi nhưng đã làm chủ các chương trình khoa học công nghệ rất lớn tại Nhật Bản, Australia, Hoa Kỳ…

Hiện nay, Thủ tướng đã giao cho Bộ Tài chính làm việc kết nối này. Tôi cho rằng tới đây sẽ mở ra cơ hội rất lớn để chúng ta kết nối thường xuyên trong và ngoài nước. Cuối cùng, trên cơ sở đó, chúng tôi mong muốn các bạn trẻ, đội ngũ tri thức tiếp tục chủ động trau dồi kiến thức, mở rộng tầm nhìn, tăng cường kết nối với các đối tác bên ngoài để chúng ta vươn mình trong kỷ nguyên mới, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước.

Làm rõ thêm ba câu đầu tiên, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: Muốn phát triển doanh nghiệp mạnh hơn, nhiều hơn, trước hết phải phát triển hệ sinh thái cho các doanh nghiệp phát triển, với một số nội dung quan trọng. Theo đó, thực hiện 3 đột phá chiến lược:

 

Thứ nhất, thể chế phải thông thoáng, cắt giảm thủ tục hành chính, giảm khâu trung gian, phân cấp, phân quyền, làm sao để đăng ký doanh nghiệp đơn giản, chi phí tuân thủ giảm đi.

Thứ hai, phát triển hạ tầng chiến lược vừa tạo không gian phát triển mới, vừa tạo giá trị gia tăng mới của đất đai, tạo các khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ, du lịch mới; đặc biệt là hạ tầng số, hạ tầng khoa học công nghệ, hạ tầng năng lượng… Tất cả điều này giúp giảm chi phí đầu vào, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm và tạo nhu cầu phát triển doanh nghiệp.

Thứ ba, đào tạo nhân lực chất lượng cao, nâng cao năng suất lao động, thích ứng với các ngành mới nổi như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức…

Ngoài ra, chúng ta đang xây dựng đề án phát triển kinh tế tư nhân với quan điểm kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất trong phát triển kinh tế; cởi trói cho doanh nghiệp tư nhân để phát triển; cùng với cơ chế, chính sách thì phải luật hóa.

Với câu hỏi thứ hai, Thủ tướng thẳng thắn nhìn nhận, chúng ta chưa phát triển toàn diện các ngành, lĩnh vực khoa học, trong đó các ngành khoa học cơ bản chưa phát triển đúng yêu cầu phát triển đất nước và xu thế phát triển của thời đại. Do đó, ta phải có cơ chế, chính sách ưu tiên, như chính sách vinh danh, chính sách học bổng để các sinh viên, nghiên cứu sinh theo đuổi đam mê. Tương tự như vậy với các lĩnh vực nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, thể dục thể thao, văn hóa, công nghiệp giải trí. Tinh thần là tạo thuận lợi nhất cho mỗi người theo đuổi đam mê, hoài bão, thế mạnh của mình. Đồng thời, đào tạo đội ngũ giáo viên với tinh thần nhà trường là nền tảng, thầy cô là động lực, học sinh – sinh viên là trung tâm. Nếu tôi có đam mê với khoa học cơ bản nhưng tôi có khó khăn thì tôi rất dễ chuyển sang học các lĩnh vực khác.

Về câu hỏi liên quan đến hợp tác quốc tế, Thủ tướng cho biết, chúng ta đang thúc đẩy hội nhập sâu rộng, thực chất, hiệu quả, trong đó có khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Ví dụ, chúng ta kêu gọi, thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) với các cơ chế, chính sách phù hợp thì bao giờ cũng đề nghị phải đầu tư vốn, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực, xây dựng hạ tầng, nâng cao năng lực quản trị… Chúng ta cũng đề nghị các nước cấp học bổng cho học sinh, sinh viên Việt Nam; xây dựng mạng lưới khoa học công nghệ. Tóm lại là chúng ta làm rất nhiều biện pháp để thúc đẩy hội nhập và chúng ta đang làm rất tích cực.

Thủ tướng cũng đề nghị các đại biểu chia sẻ những cảm xúc, ấn tượng, những băn khoăn, trăn trở, những hiến kế về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của đất nước.

Theo Thủ tướng, Đảng, Nhà nước ta có 2 mục tiêu lớn là giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc. Việt Nam vừa tăng 8 hạng trong Báo cáo Hạnh phúc Thế giới, xếp thứ 46 toàn cầu, là mức cao nhất từ trước tới nay và cao thứ hai ở Đông Nam Á.
 

Đại biểu Đào Anh Tuấn, Bí thư Đoàn thanh niên Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, nêu vấn đề tại Đối thoại 

Đào Anh Tuấn, Bí thư Đoàn thanh niên Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Đối với sự phát triển của Việt Nam, việc ứng dụng khoa học, công nghệ, thực hiện chuyển đổi số trong môi trường làm việc của các cơ quan trong hệ thống chính trị rất quan trọng. Mong Thủ tướng Chính phủ có thể chia sẻ giải pháp, lộ trình của Việt Nam để đưa toàn bộ hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị lên môi trường số, bảo đảm liên thông, đồng bộ, an toàn.

Thứ hai, mong Thủ tướng và các đồng chí lãnh đạo chia sẻ về những giải pháp đặc thù để thu hút, tuyển dụng, giữ chân nhân lực về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số làm việc trong các cơ quan của hệ thống chính trị.
 

TS. Lê Kim Hùng, Trưởng Bộ môn Truyền thông, Khoa Mạng máy tính và Truyền thông, Trường Đại học CNTT, Đại học Quốc gia TPHCM

TS. Lê Kim Hùng, Trưởng Bộ môn Truyền thông, Khoa Mạng máy tính và Truyền thông, Trường Đại học CNTT, Đại học Quốc gia TPHCM: Hiện nay, với sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ và chuyển đổi số, tình hình tội phạm và công tác phòng, chống tội phạm đã có rất nhiều thay đổi. Xin Thủ tướng chia sẻ những định hướng giải pháp lớn để thúc đẩy mạnh mẽ việc chuyển hướng công tác phòng, chống tội phạm từ thủ công truyền thống sang hiện đại, ứng dụng khoa học công nghệ.

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an: Thứ nhất, tôi xin trao đổi về lĩnh vực hiện nay Bộ Công an đang được Thủ tướng Chính phủ giao theo chức năng, nhiệm vụ của Bộ, liên quan đến giải pháp phòng, chống tội phạm công nghệ cao.

Sự phát triển của khoa học công nghệ, ứng dụng vào tất cả các lĩnh vực đời sống kinh tế-xã hội, phát triển văn hóa, hiện đang rất nhanh chóng và chúng ta phải thích ứng với tình hình phát triển đó. Tình hình tội phạm và các vi phạm pháp luật, công tác phòng, chống tội phạm cũng có rất nhiều thay đổi.

Tội phạm sử dụng công nghệ cao ngày gia tăng, phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, nguy hiểm trong hoạt động phạm tội của mình, quy mô trên cả nước, xuyên biên giới. Do vậy, tội phạm mang tính ẩn danh cao, có tổ chức mà như không có tổ chức, đứng chân ở địa bàn nước ngoài nhưng lại tổ chức các hành vi phạm tội vào trong nước. Đáng lo ngại nhất là hành vi tấn công mạng, lừa đảo trực tuyến và liên quan đến trí tuệ nhân tạo, liên quan đến công nghệ AI, công nghệ mới và đặc biệt là tội phạm tài chính qua mạng. Đây là một vấn đề, thách thức rất lớn đối với công tác phòng, chống tội phạm.

Trước diễn biến tình hình tội phạm thì có các giải pháp gì? Chúng tôi là cơ quan chuyên trách trong công tác đấu tranh và phòng, chống tội phạm. Chúng tôi nhanh chóng chuyển từ truyền thống sang hiện tại và trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, lực lượng công an ứng dụng KHCN để đấu tranh với tội phạm trong tình hình hiện nay. Chúng tôi tiếp tục triển khai mạnh mẽ giải pháp này trong thời gian tới với mấy định hướng sau:

Thứ nhất là hiện đại hóa lực lượng phòng, chống tội phạm mà đầu tiên là hiện đại về con người trên tinh thần "người trước, súng sau". Nguồn lực của đất nước còn hạn chế, tội phạm thì luôn sử dụng những hoạt động mang tính ẩn danh cao, sử dụng công nghệ. Đầu tiên phải hiện đại con người, mục tiêu là hiện đại tư duy đấu tranh phòng, chống tội phạm. Chúng tôi đào tạo, bồi dưỡng kiến thức để đủ năng lực ứng dụng KHCN trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Định hướng thứ hai là phải nhận diện được tội phạm công nghệ thì mới chủ động được trong công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm, đặc biệt là các phương thức, thủ đoạn mới, để có giải phóng phòng ngừa, đấu tranh kịp thời, hiệu quả được. Chúng tôi có phương trâm không được đi sau tội phạm. Do vậy tất cả phải chủ động nhận diện, chủ động trước và không đi sau tội phạm.

Đồng thời, công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về các phương thức, thủ đoạn của tội phạm để tự bảo vệ mình, tự phòng ngừa và tham gia có hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Việc tuyên truyền này rất quan trọng. Nếu như mỗi đoàn viên thanh niên ở đây làm tốt công tác tuyên truyền từ nhận diện tội phạm, tuyên truyền cho những người thân, cộng đồng của mình ý thức, cảnh giác được những thủ đoạn này thì rất hiệu quả.

Định hướng thứ ba là lực lượng công an nhân dân ứng dụng mạnh mẽ KHCN trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Chúng tôi xây dựng những phầm mềm, ứng dụng trong điều tra xử lý tội phạm và tố giác tội phạm. Bây giờ tố giác tội phạm có thể sử dụng trên ứng dụng VNeID trong Đề án 06 của Bộ Công an để chúng tôi tiếp nhận tất cả các tin báo tố giác tội phạm. Đồng thời chúng tôi khai thác thành tựu của chuyển đổi số quốc gia để phục vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm như làm sạch dữ liệu thuê bao di động, không có sim rác thì công tác đấu tranh, phòng ngừa tội phạm rất hiệu quả. Rồi chúng tôi làm sạch các tài khoản ngân hàng, đồng thời đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt. Tất cả dịch vụ công trực tuyến là không tiếp xúc trực tiếp, thanh toán không dùng tiền mặt. Chỗ này cũng liên quan đến vấn đề chuyển đổi số của đại biểu Học viện Chính trị quốc gia.

Giải pháp thứ tư là phải tăng cường hợp tác quốc tế. Tại các diễn đàn đa phương hiện nay liên quan đến các cơ quan thông tin pháp luật của nước khác, hợp tác về phòng, chống tội phạm công nghệ cao là không có khoảng cách trong cơ chế ASEANPOL, INTERPOL. Cùng với hợp tác quốc tế, trao đổi thông tin, xác minh, điều tra chung, truy nã tội phạm và thu hồi tài sản. Đó là mục tiêu cao nhất.

Giải pháp thứ năm là hoàn thiện khung khổ pháp lý hữu hiệu cho đấu tranh phòng, chống tội phạm công nghệ cao để xử lý hiệu quả sự điều chỉnh phương thức thủ đoạn mới của tội phạm. Chúng tôi sẽ chủ trì và được Thủ tướng Chính phủ giao hoàn thiện khung khổ pháp lý này, và mong các bạn trẻ thanh niên đóng góp để chúng ta hoàn thiện khung khổ pháp lý phòng chống hiệu quả tội phạm công nghệ.

 

Liên quan đến câu hỏi thứ nhất, Bộ Công an cũng được Thủ tướng Chính phủ giao thực hiện Đề án 06. Mục tiêu của chúng tôi là phấn đấu năm 2025, trên 60% thanh thiếu niên được tiếp cận các hoạt động để nâng cao năng lực số và 50% sử dụng được dịch vụ công trực tuyến, 70% thanh niên sử dụng tài khoản thanh toán điện tử. Chúng tôi lại đặt vấn đề này đối với thanh niên vì thanh niên được đào tạo bài bản. Do vậy, từng cơ quan, từng bộ ngành, địa phương phải sớm sửa đổi các quy trình cho phép sử dụng tất cả các loại giấy tờ tích hợp trên các tài khoản định danh điện tử có giá trị tương đương như giấy tờ theo quy định của Luật Giao dịch điện tử. Không ai khác là chúng ta phải chủ động, từng bộ, ban ngành, từng cơ quan phải thực hiện ngay. Chúng ta phải sử dụng mã định danh cá nhân để quy trình quản lý tập trung thống nhất.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác chỉ đạo điều hành trong cơ quan, trong nội bộ các ban ngành. Xây dựng và triển khai ứng dụng các hệ thống như hội nghị trực tuyến, các hội thảo sử dụng ứng dụng tiếp nhận thông tin, văn bản điều hành. Chính thanh niên chúng ta phải đi đầu trong việc này.

Đồng thời Bộ Công an giao cho đơn vị nghiệp vụ đưa các thông tin cần thiết lên VNeID và phải ứng dụng tiện ích của VNeID vào tất cả các hoạt động, sinh hoạt.

Muốn chuyển đổi số được thì từng nơi chúng ta phải có dữ liệu, mà có được dữ liệu thì chúng ta phải làm giàu, làm sạch dữ liệu và dữ liệu phải chất lượng. Các dữ liệu này được liên thông với nhau thì mới chuyển đổi số ở các cơ quan bộ, ban ngành và chúng ta mới chuyển đổi số quốc gia.

Vấn đề nữa là phải đảm bảo an ninh, an toàn cho các hoạt động này. Đảm bảo an ninh, an toàn là từng cá nhân phải đảm bảo an ninh, an toàn hệ thống, từng cá nhân phải có ý thức. Để đảm bảo an toàn dữ liệu thì không ai hơn khác là chính mỗi cá nhân và chính các bạn trẻ, thanh niên phải hướng dẫn, tuyên truyền, vận động để cùng bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình. Từ dữ liệu cá nhân của mình để bảo vệ dữ liệu các cơ quan, ứng dụng của mình và phải có kết nối liên thông để chúng ta tạo ra chuyển đổi số trong từng cơ quan, đơn vị, cùng chuyển đổi số quốc gia.
 

PGS. TS Đào Việt Hằng, Giảng viên ĐH Y Hà Nội, Chủ nhiệm Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu, nêu câu hỏi về cơ chế, chính sách nào cho phép và khuyến khích các tổ chức nghiên cứu, các nhà khoa học được tham gia thiết lập, điều hành các doanh nghiệp 

PGS. TS Đào Việt Hằng, Giảng viên ĐH Y Hà Nội, Chủ nhiệm Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu: Xin được hỏi Thủ tướng và đại diện các bộ, ngành: Hiện tại có những cơ chế, chính sách nào cho phép và khuyến khích các tổ chức nghiên cứu, các nhà khoa học được tham gia thiết lập, điều hành các doanh nghiệp dựa vào chính các kết quả nghiên cứu của mình? Những nhà khoa học trẻ như chúng tôi rất mong muốn các sản phẩm của mình có thể đóng góp cho sự phát triển của đất nước.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thị Hà: Thứ nhất, về giải pháp, lộ trình của Việt Nam để đưa toàn bộ hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị lên môi trường số, có 6 giải pháp như sau:

1. Nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Trong đó, quy định trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị; xây dựng, ban hành Đề án đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ chuyển đổi số của cơ quan trong hệ thống chính trị, người đứng đầu và cán bộ, công chức, viên chức.

2. Hoàn thiện thể chế: Rà soát các quy định pháp luật để tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn phục vụ hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

3. Tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

4. Xây dựng đề án phát triển trọng dụng nhân tài và nhân lực chất lượng cao để có thể đáp ứng được yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

5. Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia bảo đảm an toàn thông tin như Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ Công an vừa nêu.

6. Nâng cao năng lực số cho cán bộ, công chức để có thể đủ trình độ, năng lực ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số vào các hoạt động của hệ thống cơ quan chính trị.

Về lộ trình thực hiện, đến năm 2050, 100% các cơ quan nhà nước thực hiện chỉ đạo điều hành quản trị nội bộ trên môi trường điện tử. Lộ trình này đã được nêu trong Nghị quyết 03 về chương trình hành động của Chính phủ.

Thứ hai, về chính sách đặc thù để thu hút, tuyển dụng và giữ chân nhân lực khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong các cơ quan của hệ thống chính trị, năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 899 phê duyệt Chiến lược quốc gia thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050.

Tháng 12/2024, Chính phủ ban hành Nghị định 179 quy định về chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng làm việc trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Nghị định này thay thế cho Nghị định 140 và đã tạo ra hành lang pháp lý để thu hút sinh viên tốt nghiệp xuất sắc và cán bộ khoa học trẻ vào làm việc ở các khu vực công thông qua 5 chính sách:

Một là tuyển dụng đặc cách. Hai là hỗ trợ tài chính. Ba là đào tạo chuyên sâu. Bốn là trang bị điều kiện làm việc hiện đại. Năm là đặc biệt ưu tiên đãi ngộ cho các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành, người Việt Nam ở nước ngoài và cả chuyên gia nước ngoài nhằm tận dụng toàn bộ dịch vụ phát triển đất nước.

Theo đó, từ năm 2018 đến năm 2024, chúng ta đã có 706 sinh viên tốt nghiệp xuất sắc và cán bộ khoa học trẻ được thu hút, tuyển dụng vào làm việc tại các cơ quan, tổ chức. Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành hai đề án lớn liên quan đến phát triển nguồn nhân lực cho chuyển đổi số quốc gia:

Thứ nhất là đề án nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng về phát triển nguồn nhân lực, chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030.

Thứ hai là đề án kiện toàn bộ máy, nâng cao năng lực quản lý nhà nước và thực thi pháp luật về chuyển đổi số từ Trung ương đến địa phương đến năm 2025 và cũng định hướng đến năm 2030.

Hai Đề án này đã xác định các nhiệm vụ, giải pháp để phát triển nguồn nhân lực cho chuyển đổi số quốc gia và cũng là cơ sở để các bộ, ngành, các địa phương bố trí đủ biên chế để triển khai công tác chuyển đổi số.

Hiện nay, Chính phủ đang giao cho Bộ Nội vụ nghiên cứu xây dựng quy định về chế độ, chính sách đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số an toàn, an ninh mạng để thu hút, tuyển dụng và giữ chân nhân lực về khoa học, công nghệ chuyển đổi số trong các cơ quan của hệ thống chính trị. Nghị định này đang được xin ý kiến các bộ, ngành và các địa phương.
 

Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định

Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định: Câu hỏi của bạn Đào Việt Hằng thể hiện khát khao của thanh niên, của tri thức trẻ Việt Nam trong việc biến tri thức của mình, sau khi nghiên cứu khoa học, thành năng lực đổi mới sáng tạo, qua đó cống hiến cho sự phát triển đất nước. Điều này nhằm tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mới đưa ra thị trường, đồng thời tạo ra những giá trị gia tăng. Đây là một nguyện vọng rất chính đáng.

Nghị quyết 57 đã đặt ra một mục tiêu quan trọng: Gỡ bỏ các rào cản, giải phóng năng lực, tháo gỡ nhiều vướng mắc để đưa tất cả nguồn lực và sức sáng tạo từ khu vực nghiên cứu chuyển hóa thành năng lực đổi mới tại các doanh nghiệp.

Trong Nghị quyết 57, lần đầu tiên chúng ta xây dựng một cơ chế cho phép và khuyến khích các tổ chức nghiên cứu, các nhà khoa học thuộc khu vực công lập tham gia điều hành doanh nghiệp dựa trên kết quả nghiên cứu của họ. Trên tinh thần của Nghị quyết 57, ngay từ đầu tháng 3, Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo các bộ, ban, ngành thể chế hóa chủ trương này của Đảng. Nội dung được cụ thể hóa trong Nghị quyết 193 về việc thử nghiệm các chính sách đột phá nhằm phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Nghị quyết đã được trình Quốc hội để ban hành, trong đó đặc biệt chú trọng đến chính sách đột phá cho phép các cơ sở công lập thực hiện những bước đi mới:

Một là, được phép sử dụng tài sản công, tài sản, trí tuệ và tiền từ các quỹ để thành lập, tham gia hoạt động hoặc góp vốn vào doanh nghiệp. Điều này không phải là mới trên thế giới. Ở nhiều quốc gia, khi doanh nghiệp được thành lập từ các cơ sở nghiên cứu, trường đại học cùng với đối tác bên ngoài, người ta gọi đó là "doanh nghiệp khởi nguồn" (spin-off). Nguồn vốn chủ yếu của các doanh nghiệp này là tài sản trí tuệ từ các cơ sở nghiên cứu.

Hai là cho phép xác định giá trị tài sản để tham gia góp vốn vào doanh nghiệp, đồng thời quy định rõ ràng về việc định giá tài sản.

Ba là quy định thẩm quyền, trình tự, thủ tục phê duyệt đề án thành lập và tham gia góp vốn vào doanh nghiệp. Đồng thời, cho phép viên chức tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp do cơ sở công lập thành lập hoặc tham gia thành lập, góp vốn.

Bốn là quy định quyền và trách nhiệm của người cử viên chức cũng như của chính viên chức tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp.

Như vậy, từ nay, các cơ sở công lập có quyền tham gia góp vốn và thành lập doanh nghiệp. Viên chức trong các cơ sở này cũng được phép tham gia điều hành doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là những người sáng tạo ra tri thức sẽ có cơ hội trực tiếp đưa tri thức đó vào doanh nghiệp để biến thành sản phẩm, dịch vụ. Đây là quá trình hợp tác vô cùng quan trọng. Bởi lẽ, giữa kết quả nghiên cứu công nghệ và khả năng đưa sản phẩm ra thị trường thường xuất hiện một giai đoạn được gọi là "thung lũng chết" – tức là có nhiều ý tưởng khả thi về mặt khoa học nhưng lại không khả thi về mặt thị trường. Đây chính là lúc cần sự kết hợp giữa những người có chuyên môn khoa học và những người có năng lực kinh doanh. Sự kết hợp này sẽ tạo ra một sản phẩm vừa khả thi về mặt công nghệ, vừa khả thi trên thị trường, đồng thời có khả năng tạo ra giá trị gia tăng, đặc biệt là giá trị gia tăng lớn. Đó chính là biểu hiện của năng lực đổi mới sáng tạo. Để phát huy năng lực này, theo tinh thần Nghị quyết 57 và việc thử nghiệm chính sách trong Nghị quyết 193, Chính phủ đang kiến tạo một hệ sinh thái và môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp này hoạt động. Điều này không chỉ dừng lại ở việc cho phép thành lập doanh nghiệp mà còn bao gồm quá trình hỗ trợ, như cung cấp các ưu đãi về vốn và thu nhập cho doanh nghiệp.

Ở đây, tôi xin nhấn mạnh rằng, ngoài cơ chế trước đây cho phép doanh nghiệp sử dụng quỹ phát triển khoa học công nghệ để đầu tư, lần này Chính phủ và Quốc hội đã quy định rằng tất cả các doanh nghiệp, khi đầu tư vào nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, kể cả đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo, sẽ được khấu trừ chi phí đó trong phần chi phí chịu thuế, với mức khấu trừ lên đến 150%. Như vậy, chính sách này sẽ công bằng và hài hòa hơn so với giai đoạn trước, khi chỉ có doanh nghiệp lớn mới đủ nguồn lực tài chính và doanh thu để lập quỹ phát triển khoa học công nghệ. Từ nay, doanh nghiệp ở mọi quy mô đều có thể đầu tư cho khoa học công nghệ và được hưởng khấu trừ thuế.

Ngoài ra, các yếu tố khác như quỹ đầu tư mạo hiểm, hệ thống hạ tầng khoa học công nghệ – đặc biệt là việc phát triển các phòng thí nghiệm – sẽ được quan tâm và đầu tư trong thời gian tới, trong 5 đến 10 năm với tổng chi từ 20-25% ngân sách dành cho nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ của quốc gia. Chúng tôi tin rằng, với việc mở cửa cho các đơn vị sự nghiệp công lập cùng đội ngũ viên chức tham gia thành lập, điều hành và biến tri thức sáng tạo của mình thành năng lực đổi mới sáng tạo tại doanh nghiệp – tạo ra sản phẩm mới, dịch vụ mới – sẽ mở ra một cánh cửa để các nhà khoa học, đặc biệt là tri thức trẻ, tham gia trực tiếp vào mục tiêu cuối cùng là phát triển đất nước.

Làm rõ thêm nội dung cho các câu hỏi, Thủ tướng Phạm Minh Chính khái quát thành một số từ khóa.

Thứ nhất là "thể chế". Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 57 về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành Nghị quyết 193 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Từ khóa thứ hai là "huy động nguồn lực". Chúng ta có rất nhiều cơ chế như hợp tác công tư, nguồn vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp, nguồn lực của doanh nghiệp, nguồn lực của người nghiên cứu để thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Về bố trí nguồn lực cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, năm nay, ngân sách nhà nước bố trí khoảng 3% cho lĩnh vực này, tăng 1% so với trước khi ban hành Nghị quyết 57 và sang năm sẽ bố trí khoảng 5% ngân sách nhà nước. Nguồn lực nhà nước mang tính dẫn dắt, kích hoạt nguồn lực ngoài nhà nước.

Từ khóa thứ ba là "an ninh, an toàn". Vừa thúc đẩy phát triển vừa bảo đảm an ninh, an toàn là hai mặt song song của một quá trình, thì mới phát huy được khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Đặc biệt, sử dụng công nghệ số phải an toàn về dữ liệu cá nhân, không bị tấn công, không bị đánh cắp, không bị lừa đảo.

Từ khóa thứ tư là "nhân lực". Phải có cơ chế, chính sách để đào tạo, phát huy, giữ chân nhân lực chất lượng cao, chúng ta đang làm tích cực với việc sửa đổi, hoàn thiện các luật liên quan.

Riêng về an ninh mạng, chúng ta đã có các cơ quan chuyên môn, hiệp hội và mỗi người phải tự bảo vệ chính mình. Lực lượng an ninh mạng của Việt Nam rất tinh nhuệ, đội đại diện Việt Nam đã giành ngôi vô địch về bảo mật an ninh mạng toàn cầu năm thứ hai liên tiếp và chúng ta sẽ tiếp tục nhân rộng những mô hình hay, cách làm hiệu quả.

PGS.TS Đào Việt Hằng, Chủ nhiệm Mạng lưới Tri thức trẻ Việt Nam toàn cầu: Tôi xin phép được hiến kế, hy vọng được Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo các ban, bộ, ngành cân nhắc và xem xét. Mô hình Mạng lưới Tri thức trẻ Việt Nam toàn cầu - sáng kiến của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh - trong những năm qua là một kênh giúp kết nối các trí thức, nhà khoa học trẻ trong và ngoài nước. Khi tiến hành các hoạt động giao lưu, trao đổi về KH&CN, đối thoại giữa thanh niên nghiên cứu khoa học ở trong và ngoài nước, chúng tôi nhận thấy đã mở rộng được công tác liên ngành, nhưng đồng thời tạo ra kênh để thu hút các bạn trẻ làm nghiên cứu khoa học ở nước ngoài, đưa các cơ hội mới về cho các nhà nghiên cứu khoa học ở trong nước, từ đó xây dựng các dự án hợp tác. Mặc dù Mạng lưới của chúng tôi còn trẻ nhưng đã xây dựng được những viên gạch đầu tiên giúp tạo ra kênh để các nhà nghiên cứu khoa học trẻ trong nước vươn ra biển lớn; đồng thời đưa các nhà nghiên cứu từ nước ngoài quay trở về đóng góp cho quê hương. Tôi mong muốn những sáng kiến ở những diễn đàn trao đổi như vậy sẽ tiếp tục được phát huy, tiếng nói của thanh niên thực sự sẽ được lắng nghe và trở thành những sáng kiến thiết thực.

Một vấn đề nữa mà tôi rất tâm đắc là làm thế nào vừa phát triển KH&CN nhưng vừa bảo đảm được an toàn thông tin mạng, bảo đảm được dữ liệu. Đưa AI vào xét nghiệm, vào các chương trình đào tạo của các trường đại học, các viện nghiên cứu hoặc đưa vào các hoạt động thanh niên của chính các cơ sở Đoàn, các cơ sở của Hiệp hội Thanh niên sẽ là cách để hướng các bạn trẻ tiếp cận công nghệ thông tin một cách có trách nhiệm, có ý thức hơn.

TS. Hoàng Anh Đức (Đại học RMIT): Buổi đối thoại hôm nay rất ý nghĩa, không những được Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo các bộ, ngành lắng nghe từ thanh niên, mà còn là dịp để đại diện các bạn thanh niên từ nhiều lĩnh vực, nhiều ngành nghề có thể nghe được những chia sẻ, giải đáp từ Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo các bộ, ngành.

Ở khía cạnh những người làm trong lĩnh vực khoa học và giáo dục, tôi mạnh dạn đề xuất thêm một ý là bên cạnh câu chuyện đối thoại, xin Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cân nhắc thành lập Ban Cố vấn Thanh niên liên quan đến việc phát triển khoa học, công nghệ và giáo dục. Nếu được như vậy thì Mạng lưới Tri thức trẻ Việt Nam toàn cầu sẵn sàng tham gia vào đội ngũ này.

TS. Phạm Huy Hiệu, Giám đốc Khoa học trường Đại học VinUni, nêu 3 kiến nghị với Thủ tướng tại Đối thoại 

TS. Phạm Huy Hiệu, Giảng viên, nhà nghiên cứu, Giám đốc Khoa học trường Đại học VinUni: Tôi có 3 kiến nghị tới Thủ tướng Chính phủ và các vị lãnh đạo. Kiến nghị đầu tiên là mong Chính phủ và các đồng chí lãnh đạo nghiên cứu thành lập Chương trình quốc gia có cơ chế tài chính hỗ trợ các trường đại học nghiên cứu trọng điểm. Theo định nghĩa chung của các trường đại học thì trường đại học là nơi sản sinh ra tri thức mới, các ý tưởng mới để làm nguồn đầu vào của quá trình đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên hiện nay ở Việt Nam, phần lớn nguồn lực của các trường đại học đều đang dành cho các hoạt động giảng dạy là hoạt động cốt lõi nhất và các giảng viên, nhà nghiên cứu chưa thực sự có đủ nguồn lực để có thể tạo ra những nghiên cứu chuyên sâu, các công nghệ làm nguồn đầu vào cho đổi mới sáng tạo. Kiến nghị đầu tiên là làm sao chúng ta hình thành được mạng lưới các trường nghiên cứu thực thụ để tạo ra các sản phẩm làm đầu vào cho quá trình đổi mới công nghệ.

Kiến nghị thứ hai là hầu hết các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đến từ sinh viên, thanh niên Việt Nam hiện nay đang rất khó tiếp cận các quỹ đầu tư. Ở Việt Nam có các quỹ đầu tư quốc tế, tuy nhiên họ thường đầu tư vào các dự án có tiềm năng thương mại rất rõ ràng, có thị trường, có công nghệ rất rõ ràng. Thành ra ý tưởng của các bạn thanh niên dù rất hay nhưng rất khó có khả năng tiếp cận các nguồn vốn. Tôi kiến nghị Thủ tướng và lãnh đạo Chính phủ xem xét nghiên cứu thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm dành cho các dự án khởi nghiệp ở giai đoạn đầu. Đây là điều rất có ý nghĩa với các dự án khởi nghiệp.

Cuối cùng, ở Việt Nam không thiếu những nhà khoa học trẻ, tài năng và có khát vọng cống hiến cho đất nước. Rất kỳ vọng Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo Chính phủ nghiên cứu một quỹ tài chính chuyên biệt dành cho các nhà khoa học trẻ dưới 35 tuổi để họ có cơ hội biến ý tưởng nghiên cứu thành các giải pháp tạo ra tác động trên thực tế. Làm sao để có các Hội đồng Quỹ có khả năng đánh giá khách quan, công bằng dựa trên tính mới, tiềm năng triển khai ở trong thực tế, tạo ra các tác động xã hội và lựa chọn đầu tư cho các dự án có tác động xã hội.
 

Đại biểu Nguyễn Thị Phượng, Giám đốc Công ty TNHH Nguồn nhân lực SK Việt Nam: Mục tiêu Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã đề ra là phấn đấu tỉ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo đến năm 2030 đạt trên 40% trong tổng số doanh nghiệp. Xin Thủ tướng Chính phủ thông tin, chia sẻ về bức tranh tổng quan đối với doanh nghiệp đổi mới sáng tạo hiện nay và giải pháp để nước ta đạt được mục tiêu trên trong thời gian tới!

Về các hiến kế, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ rất sẵn sàng và luôn lắng nghe tiếng nói của thanh niên, trân trọng những tâm tư, nguyện vọng, góp ý, hiến kế của thanh niên.

 

Thủ tướng giao Cổng Thông tin điện tử Chính phủ thiết lập kênh lắng nghe, tiếp thu tiếng nói của thanh niên về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số 

Về ý kiến đề xuất thành lập ban cố vấn thanh niên liên quan phát triển khoa học công nghệ, giáo dục riêng với thanh niên, Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn triển khai. Đồng thời, giao Bộ Tài chính xây dựng quỹ mạo hiểm để hỗ trợ những người làm khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trên cơ sở có đề án, dự án cụ thể và thủ tục thông thoáng, nhanh chóng, giảm thủ tục, chấp nhận rủi ro.

Về vườn ươm, giao Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với các khu công nghệ cao, các tỉnh thành phố có các vườn ươm công nghệ với hệ sinh thái phù hợp để phát triển.

Về tổ chức thực hiện Nghị quyết 57, Thủ tướng cho biết Tổng Bí thư Tô Lâm là Trưởng Ban chỉ đạo của Trung ương, trong đó có nội dung về phát triển doanh nghiệp công nghệ với hệ sinh thái (xây dựng hành lang pháp lý, hạ tầng, đào tạo nhân lực). Chúng ta cũng đang xây dựng Đề án phát triển doanh nghiệp tư nhân; có cơ chế, chính sách, giải pháp hướng doanh nghiệp hướng đầu tư vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội, tinh thần là thể chế phải thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị phải thông minh.

Đánh giá đây là những giải pháp tổng thể, toàn diện và cũng khả thi, hiệu quả, Thủ tướng rất mong các bạn trẻ tiếp tục khởi nghiệp với các doanh nghiệp khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh doanh có lợi nhuận và tạo phong trào, khí thế chung, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp, người dân. Cần triển khai các công việc với tinh thần '3 có và 2 không': '3 có' là có lợi cho đất nước, có lợi cho người dân, có lợi cho doanh nghiệp, lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ; '2 không' là không có động cơ cá nhân, tham nhũng, tiêu cực và không để thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước, của nhân dân, tài nguyên của đất nước.

 

ThS. BS. Đỗ Doãn Bách, Bệnh viện Bạch Mai 

ThS. BS. Đỗ Doãn Bách, Bệnh viện Bạch Mai: Chuyển đổi số trong chăm sóc sức khỏe cho người dân đang được ứng dụng mạnh mẽ, đặc biệt từ khi đại dịch COVID-19 tới nay. Vậy Chính phủ có giải pháp gì về chuyển đổi số trong ngành y tế nhằm tối ưu hoá hệ thống chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh cho người dân, giảm chi phí và nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh?

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan: Liên quan đến câu hỏi của bác sĩ Đỗ Doãn Bách, hiện đang công tác tại Bệnh viện Bạch Mai, cuối tuần trước, lãnh đạo Bộ Y tế cùng với Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã tổ chức buổi đối thoại với thế hệ thanh niên ngành y tế. Rất nhiều câu hỏi và ý kiến đã được đưa ra, đóng góp vào các nội dung phát triển kinh tế bền vững cũng như thúc đẩy khoa học công nghệ. Đặc biệt, các vấn đề về chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế đã được các bạn thanh niên ngành y tế thảo luận rất sôi nổi. Nhiều ý kiến và trí tuệ đã được đóng góp nhằm phát triển khoa học công nghệ và ứng dụng chuyển đổi số trong y tế.

Về nội dung liên quan đến chuyển đổi số và việc làm thế nào để tất cả các địa phương, kể cả vùng sâu, vùng xa, có thể thực hiện chuyển đổi số nhằm phục vụ công tác triển khai nhiệm vụ kinh tế, chúng tôi xin báo cáo ngắn gọn như sau:

Thứ nhất, cần khẳng định rằng ngành y tế là lĩnh vực có tiềm năng ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số rất lớn để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe, bảo vệ và nâng cao sức khỏe người dân. Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, công nghệ và chuyển đổi số, các lĩnh vực như chẩn đoán, điều trị, phòng bệnh cũng như quản lý đã có những bước tiến đáng kể. Trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng sự hỗ trợ của các bộ, ban, ngành – đặc biệt là lực lượng công an – ngành y tế đã nỗ lực không ngừng để triển khai nhiệm vụ chuyển đổi số. Đặc biệt, sau đại dịch COVID-19, công việc này càng cho thấy tính cấp bách và cần thiết, đòi hỏi những bước đi mang tính đột phá để ứng dụng chuyển đổi số hiệu quả trong lĩnh vực y tế, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.

Trong quá trình thực hiện chuyển đổi số, nhiều kết quả tích cực đã đạt được. Ví dụ, việc áp dụng khoa học công nghệ đã giúp triển khai các dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, phòng bệnh trở nên thuận lợi hơn cho người dân cũng như doanh nghiệp. Nhờ đó, chuyển đổi số không chỉ nâng cao hiệu quả phục vụ mà còn tạo điều kiện để người dân ở mọi khu vực, kể cả vùng sâu, vùng xa, được tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ y tế.

Thứ hai, thông qua chuyển đổi số, chúng ta có thể tiết kiệm được chi phí trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ, với tinh thần nhanh nhất, thuận lợi nhất để phục vụ người dân, như Thủ tướng chỉ đạo: "Cái gì có lợi cho nhân dân thì dù khó khăn đến đâu chúng ta cũng phải làm".
 

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trao đổi về về chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế 

Với tinh thần đó, trong thời gian qua, ngành y tế đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy chuyển đổi số. Chúng tôi đã ứng dụng công nghệ trong quản lý, cụ thể là triển khai định danh trên hệ thống VNeID để phục vụ người dân khi khám bệnh, chữa bệnh. Bên cạnh đó, các giải pháp như hồ sơ bệnh án điện tử, sổ sức khỏe điện tử… cũng đã được áp dụng với nhiều biện pháp cụ thể. Bệnh viện Bạch Mai là một trong những đơn vị đi đầu, được Bộ Y tế giao nhiệm vụ hướng dẫn triển khai ngay tại bệnh viện. Trên cơ sở đó, mô hình này sẽ được nhân rộng ra các địa phương và các cơ sở y tế tuyến dưới, đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Để triển khai nhiệm vụ này, thực hiện theo Nghị quyết 57 và Nghị quyết số 03, Bộ Y tế đã nhanh chóng ban hành kế hoạch, cụ thể là Quyết định số 787. Mục tiêu là thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong ngành y tế, hướng tới phát triển mạnh mẽ, sánh ngang với các quốc gia tiên tiến trên thế giới. Kế hoạch này bao gồm nhiều nhiệm vụ và giải pháp cụ thể.

Ngoài ra, để triển khai nội dung này một cách bền vững và đảm bảo nguồn lực cho các tuyến dưới áp dụng chuyển đổi số hiệu quả, chúng tôi đang tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ, nhằm tạo điều kiện để công tác chuyển đổi số trong y tế được thực hiện đồng bộ và lâu dài.

Trong bối cảnh khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ, nhưng cơ sở hạ tầng của chúng ta vẫn còn tồn tại sự chênh lệch giữa tuyến Trung ương và tuyến cơ sở, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế được giao xây dựng một chương trình mục tiêu quốc gia về sức khỏe, dân số và phát triển. Trong nội dung dự kiến của chương trình này, việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong lĩnh vực khám bệnh, chữa bệnh, nâng cao chất lượng y tế tuyến cơ sở, cũng như công tác dự phòng, là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Chúng tôi cho rằng đây là một giải pháp rất thiết yếu.

Ngoài các lĩnh vực chuyên môn, chương trình này còn tạo nguồn lực để các tuyến cơ sở có thể triển khai hiệu quả công tác chuyển đổi số. Bên cạnh đó, ngành y tế cũng đang chỉ đạo các bệnh viện tuyến Trung ương thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ các bệnh viện tuyến dưới và các địa phương, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa. Mục tiêu là thu hẹp khoảng cách phát triển, hỗ trợ các đơn vị còn chậm trễ trong việc thực hiện nhiệm vụ này. Chúng tôi tin rằng, với những nhiệm vụ và giải pháp mang tính đồng bộ, việc thực hiện chuyển đổi số trong ngành y tế thời gian tới sẽ nỗ lực đạt được các mục tiêu mà Chính phủ đã đề ra.

Về vấn đề này, chúng tôi rất kỳ vọng vào các bạn thanh niên ngành y tế – lực lượng nòng cốt và xung kích trong công cuộc chuyển đổi số. Chúng tôi mong các bạn sẽ phát huy sáng kiến, kinh nghiệm để tham mưu, đề xuất, qua đó hỗ trợ ngành y tế, các bệnh viện và thúc đẩy triển khai công việc hiệu quả hơn. Trong thời gian tới, hy vọng lĩnh vực chuyển đổi số sẽ đạt được nhiều kết quả nổi bật hơn nữa. Chúng tôi rất trông chờ vào tinh thần xung kích của các bạn trong nội dung này.
 

Giảng viên Đinh Gia Ninh, Phòng thí nghiệm Vật liệu và Cấu trúc ĐH Bách khoa Hà Nội 

Giảng viên Đinh Gia Ninh, Phòng thí nghiệm Vật liệu và Cấu trúc ĐH Bách khoa Hà Nội: Công nghệ bán dẫn thực sự đang là cuộc cách mạng nâng cao vị thế Việt Nam trên thị trường quốc tế. Xin hỏi Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam có chiến lược, chính sách gì để Việt Nam tham gia sâu hơn vào thị trường bán dẫn toàn cầu hiện nay?

Xin hỏi Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, chúng ta có chính sách, kế hoạch gì để hỗ trợ các trường đại học, cao đẳng trong việc tuyển sinh, đào tạo ngành công nghệ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra rất mạnh mẽ hiện nay?

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên: Có thể nói rằng Việt Nam có nền kinh tế nghèo và lạc hậu nhưng chỉ sau gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đến nay Việt Nam đã là một quốc gia đạt được rất nhiều thành tựu mà cả thế giới đều ngưỡng mộ. Trước hết là thành tựu xoá đói giảm nghèo, sau đó là đạt được những thành thành tựu về phát triển kinh tế với tốc độ cao, ổn định trong nhiều năm.

Trong khoảng 6 năm vừa qua, Việt Nam luôn nằm ở top 18 đến 20 quốc gia có quy mô thương mại quốc tế lớn nhất thế giới, là một trong 15 quốc gia có môi trường thu hút đầu tư FDI tốt nhất, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế xã hội, thương mại điện tử. Việt Nam cũng là một trong 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, khoảng từ 24-26%/năm. Quy mô thương mại điện tử của chúng ta đến nay đạt khoảng 23 tỷ đô la. Đây là một số thông tin mà chúng ta thấy rất tự hào.

Tuy nhiên, nếu chúng ta chỉ tự hào mà không nỗ lực để theo cùng, bắt kịp và vượt qua những quốc gia phát triển, thì rõ ràng không thể khá được, không thể thoát ra khỏi bẫy thu nhập trung bình. Rõ ràng, khoa học công nghệ và chuyển đổi số là những lĩnh vực mà chúng ta phải đi.
 

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trao đổi về chiến lược, chính sách để Việt Nam tham gia sâu hơn vào thị trường bán dẫn toàn cầu

Vậy Việt Nam chúng ta có chiến lược gì trong công việc này? Ngày 21/9 vừa qua, Thủ tướng đã phê duyệt Quyết định 1018/QĐ-TTg về chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050, với mục tiêu tổng quát là đưa Việt Nam trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trong ngành công nghiệp bán dẫn. Theo chiến lược này, đã đặt ra năm nhóm giải pháp chính:

Thứ nhất là về phát triển về chip chuyên dụng

Thứ hai là phát triển công nghiệp điện tử.

Thứ ba là phát triển nguồn nhân lực và thu hút nhân tài trong lĩnh vực bán dẫn.

Thứ tư là thu hút đầu tư trong lĩnh vực bán dẫn.

Thứ năm là một số nhiệm vụ trọng tâm khác.

Chính phủ cũng đã trình Quốc hội ban hành Nghị quyết 193 tại kỳ họp bất thường thứ 9 vừa qua về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc biệt tạo đột phá cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong đó, có đưa ra chính sách ưu đãi đặc biệt về hỗ trợ tài chính để có thể xây dựng nhà máy đầu tiên phục vụ việc nghiên cứu, đào tạo và sản xuất chip và chất bán dẫn. Gần đây, Chính phủ cũng đã khẩn trương hoàn thiện để trình Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, dự kiến sẽ trình trong kỳ họp tháng 5 tới đây. Trong đó dự kiến đưa vào dự thảo luật các chính sách ưu đãi về đất đai, thuế, tài chính, đầu tư và các cơ chế ưu đãi khác để phát triển công nghiệp công nghệ số, tạo nền tảng phát triển cho các ngành công nghiệp khác.

Thứ hai là chính sách đặc biệt thu hút đầu tư phát triển công nghệ số như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán thông minh, Internet vạn vật, chuỗi khối và các công nghệ số khác.

Hy vọng rằng với những định hướng của Đảng và đặc biệt là chiến lược của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành, cùng với các cơ chế, chính sách mà Quốc hội và Chính phủ đã và đang tiếp tục hoàn thiện, mục tiêu đưa Việt Nam tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng bán dẫn toàn cầu cũng như xếp Việt Nam có vị trí xứng đáng trong lĩnh vực này là không xa.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nói về các chính sách, kế hoạch hỗ trợ các trường đại học, cao đẳng trong việc tuyển sinh, đào tạo ngành công nghệ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn: Trong dịp cuối năm 2024 vừa qua, sau khi ký ban hành chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn, Thủ tướng cũng đã ký một chương trình phát triển nhân lực cho ngành bán dẫn đến năm 2030, với định hướng đến năm 2050.

Trong đó, chương trình đề ra rất nhiều giải pháp để có thể đào tạo nhanh chóng, đảm bảo số lượng kỹ sư trong các lĩnh vực, đặc biệt là thiết kế vi mạch và nhiều chuyên ngành liên quan, trong đó có tập trung đầu tư để phát triển 4 trung tâm và 18 trường đại học công đã tham gia đào tạo trong lĩnh vực này, Đề án đang bắt đầu được triển khai, và ngay trong năm 2024 vừa qua, số sinh viên rất hăng hái đăng ký vào học các chương trình đào tạo liên quan đến ngành vi mạch bán dẫn, bao gồm cả lĩnh vực thiết kế vi mạch cho đến các ngành gần và phù hợp. Con số cũng đã xấp xỉ 20.000 sinh viên vào học. Trong đó, số lượng sinh viên vào học tại Đại học Bách khoa cũng khá nhiều. Các trường cũng đang rất chủ động, kể cả trường công và trường tư như Trường Đại học CMC, Trường Đại học Phenikaa, FPT, v.v....

Các trường đã đầu tư nguồn lực kinh phí rất lớn để mua sắm các phòng thí nghiệm hiện đại, có kết nối với các trường đại học quốc tế để nhanh chóng. Chỉ sau hơn một năm triển khai, các trường đã có thể thiết kế chương trình và khẩn trương tuyển sinh những khóa đầu tiên. Phải nói là khả năng thích ứng, điều chỉnh và quyết tâm của các trường đại học ở Việt Nam rất nhanh chóng đối với các lĩnh vực mà nhu cầu của đất nước đang rất lớn và đòi hỏi cao.

Chương trình đào tạo ngành vi mạch bán dẫn không chỉ có ngành thiết kế vi mạch mà còn nhiều lĩnh vực khác như điện tử, công nghệ thông tin, AI… Do đó, đối với học viên, việc khuyến khích học sinh không chỉ dừng lại ở chế độ học bổng và các ưu đãi, mà cả hệ thống truyền thông và tư vấn tuyển sinh cũng đang rất nỗ lực khuyến khích học sinh có hiểu biết và quyết tâm đăng ký học các ngành liên quan đến lĩnh vực này. Quyền lợi của người học là một vấn đề, và chúng tôi đang chỉ đạo kết nối các doanh nghiệp với nhà trường để đảm bảo quyền lợi của học sinh. Học sinh không chỉ học trong các phòng thí nghiệm mà còn được thực tập tại các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cũng có trách nhiệm tham gia vào công tác đào tạo, đây cũng có thể coi là một quyền lợi của người học. Học sinh sẽ được làm việc với các chuyên gia trong nước và quốc tế. Các trường cũng rất chủ động trong việc mời các chuyên gia nước ngoài đến làm việc. Với các dự án triển khai chương trình phát triển nhân lực, sẽ có một loạt phòng thí nghiệm hiện đại mà sinh viên theo học được học tập và làm việc trong các chương trình này.

Ngoài ra, sinh viên các ngành khác như điện tử hay công nghệ thông tin, đặc biệt là năm thứ ba và năm thứ tư, có thể được phép chuyển đổi sang học các ngành liên quan đến vi mạch bán dẫn. Trường Đại học Bách khoa cũng là một trong những đơn vị năng động trong việc này. Các trường đại học cũng tăng cường khối liên kết quốc tế để học sinh trong quá trình học tập có cơ hội học tập và làm việc ở nước ngoài trong một thời gian ngắn. Nhiều công ty nước ngoài đã đăng ký tiếp nhận sinh viên tốt nghiệp. Nếu không làm việc tại Việt Nam, họ cũng sẵn sàng sử dụng nguồn nhân lực này cho sản xuất, nghiên cứu, và thiết kế, vi mạch bán dẫn ở nước ngoài.

Có thể nói đây là cơ hội mở ra cho việc lao động trong nước cũng như làm việc trên thị trường lao động thế giới, giúp chúng ta có những thế hệ người lao động ở nước ngoài với chất lượng cao bằng công nghệ, kỹ thuật, trí tuệ để thay thế cho những giai đoạn mà chúng ta xuất khẩu lao động có tính chất giản đơn. Việc đào tạo có ý nghĩa đáp ứng cả nhu cầu trong nước cũng như nhu cầu của thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực thiết kế vi mạch, không chỉ đòi hỏi trình độ kỹ sư mà còn yêu cầu trình độ cao hơn để đáp ứng được nhu cầu cao. Do đó, các trường đang đề xuất rất nhiều chính sách khuyến khích người học sau khi hoàn thành chương trình cử nhân có thể tiếp tục học sau đại học trong nước và quốc tế.

Giảng viên Phan Hoàng Anh, Đại học Quốc gia Hà Nội, nêu câu hỏi về chương trình, giải pháp của Đoàn Thanh niên để thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị 

Giảng viên Phan Hoàng Anh, Phó Bí thư Đoàn Thanh niên, Chủ tịch Hội Sinh viên Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội: Đoàn Thanh niên và thanh niên luôn là lực lượng xung kích, tiên phong trong thực hiện các nhiệm vụ chính trị mà Đảng và Nhà nước giao phó. Xin đồng chí Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn thông tin, chia sẻ Đoàn Thanh niên đã triển khai chương trình, giải pháp gì để thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ nhiệm Ủy ban quốc gia về thanh niên Việt Nam Bùi Quang Huy: Sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 57, Thủ tướng ban hành Chương trình hành động 03, Trung ương Đoàn cũng ban hành Chương trình hành động số 20 để cụ thể hóa các nội dung của Nghị quyết số 57. Theo đó, chương trình hành động gồm có 5 nhiệm vụ lớn và 57 nhóm nhiệm vụ giải pháp cụ thể.

Trung ương Đoàn có xây dựng 1 app thanh niên và hiện nay có gần 11 triệu người dùng là thanh niên Việt Nam. Thông qua đó Trung ương Đoàn truyền tải nội dung của diễn đàn để các bạn thanh niên trao đổi thông tin với nhau.

Nội dung thứ nhất là nâng cao nhận thức. Chúng ta biết rằng nhận thức quyết định hành động, nếu như nhận thức không đầy đủ thì hành động chắc chắn không toàn diện và nếu nhận thức thấp thì chắc chắn chúng ta không hành động. Cho nên, đối với đổi mới KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, trước hết phải đổi mới nhận thức. Trong khoảng 15 nhóm giải pháp cụ thể của hoạt động nâng cao nhận thức này, chúng ta đặt ra 3 vấn đề lớn.

Một là nâng cao nhận thức bản thân đoàn viên thanh niên. Chúng ta không có nhận thức cao thì giải pháp công nghệ nào cũng vô ích. Thứ hai là nâng cao nhận thức về chuyển đổi số, giải pháp công nghệ cho người dân. Thứ ba là tạo được tình yêu khoa học công nghệ từ sớm cho các em thiếu niên, nhi đồng. Tất cả những việc này đều rất quan trọng.

 

Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ nhiệm Ủy ban quốc gia về thanh niên Việt Nam Bùi Quang Huy, trả lời câu hỏi của đại biểu

Nhóm vấn đề thứ hai là đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ trong hệ thống tổ chức Đoàn, trong quá trình học tập, lao động sản xuất của đoàn viên thanh niên. Việc này rất quan trọng và Bí thư Đoàn các cấp phải là người trực tiếp chỉ đạo, lãnh đạo triển khai. Đặc biệt là phải cụ thể hóa cho phù hợp với địa phương, đơn vị của mình, phù hợp với đối tượng của mình. Ví dụ như Bí thư Đoàn của viện nghiên cứu thì chắc chắn chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 57 sẽ khác, hàm lượng, chất lượng về tri thức sẽ cao hơn là Bí thư Đoàn ở một địa bàn dân cư vùng nông thôn. Ở vùng nông thôn thì chủ yếu vận động tuyên truyền sử dụng các ứng dụng quản lý trực tuyến nhưng ở một viện nghiên cứu thì chắc chắn phải khác. Cho nên việc cụ thể hóa chương trình hành động này của các Bí thư Đoàn các cấp là rất quan trọng.

Hiện nay chúng ta cũng đang áp dụng nhiều phần mềm để quản lý đoàn viên thông qua trực tuyến, thẻ đoàn viên số… Đặc biệt hiện nay chúng ta đang có hơn 6 triệu dữ liệu đoàn viên thanh niên nhưng dữ liệu đoàn viên thanh niên này chưa liên thông được với C06 vì dữ liệu chưa đủ sạch, sống. Việc này cũng là trách nhiệm của cán bộ đoàn chúng ta phải làm sao dữ liệu đó phải liên thông được với C06 thì mới sử dụng hiệu quả. Hiện nay chúng ta đang sử dụng nội bộ nên chưa hiệu quả lắm.

Nhóm thứ ba là tổ chức các hoạt động hỗ trợ cho thanh thiếu nhi trong nghiên cứu khoa học, ứng dụng khoa học, công nghệ, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong học tập, lao động, sản xuất kinh doanh.

Nhóm thứ tư là phát huy vai trò của thanh thiếu nhi trong khoa học công nghệ, chuyển đổi số. Hiện nay chúng ta đang triển khai rất nhiều ứng dụng liên quan đến chuyển đổi số quốc gia và thanh niên với các phong trào đang phát động đó là: "Bình dân học vụ số", "Học tập số"… Trách nhiệm của chúng ta là phải tham gia sâu vào lĩnh vực này.

Nhóm thứ năm là chúng ta tích cực tham gia giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng pháp luật, cơ chế, chính sách về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tổ chức Đoàn.

Tóm lại có 5 nhóm giải pháp lớn như vậy. Trong các nhóm giải pháp sẽ có những giải pháp cụ thể hơn và tổng cộng có 57 nhóm giải pháp cụ thể. Chương trình hành động chúng ta đã xác định rõ nhiệm vụ cụ thể và phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của tổ chức. Vấn đề còn lại là hành động của chúng ta như thế nào, phụ thuộc vào chính chúng ta. Câu trả lời là khối óc và trái tim nhưng điều quan trọng phải hành động nữa. Khối óc, trái tim của chúng ta có tốt đến mấy nhưng chúng ta không chịu hành động thì không có kết quả.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá buổi đối thoại diễn ra dân chủ, không có giới hạn, không có khoảng cách, thực sự chất lượng, có ích, mang tính hiểu biết, chia sẻ lẫn nhau, có tính định hướng, khả thi và hiệu quả.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu kết luận buổi Đối thoại

Về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của thanh niên và công tác thanh niên, Thủ tướng nhấn mạnh, thanh niên Việt Nam mang trong mình dòng máu Lạc Hồng; là lực lượng sung sức nhất về thể chất và tinh thần, trí tuệ, khát vọng, đam mê, cống hiến; là lực lượng có tiềm năng và sức mạnh lan tỏa to lớn, luôn khát khao vươn lên, khẳng định mình, đóng góp cho Tổ quốc, cho Nhân dân.

Trong suốt chiều dài lịch sử vẻ vang của dân tộc, các thế hệ thanh niên Việt Nam luôn đóng vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. Từ những sự kiện trọng đại đến quá trình vận động, phát triển trong từng giai đoạn lịch sử của dân tộc đều gắn liền với sự đóng góp quan trọng của thế hệ trẻ, của thanh niên.

Trong công cuộc kháng chiến chống thực dân, giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, Thanh niên Việt Nam là đội quân xung kích của Đảng, sẵn sàng hy sinh vì đất nước, với nhiều phong trào cách mạng sục sôi như "Cảm tử cho Tổ quốc quyết sinh", "Ba sẵn sàng"…

Trong công cuộc đổi mới, hội nhập của đất nước, thanh niên Việt Nam luôn chủ động, tích cực, tiên phong trong lao động, sản xuất kinh doanh và học tập, rèn luyện, nổi bật là các phong trào: Thanh niên lập nghiệp, Tuổi trẻ giữ nước, Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp…

"Chúng ta rất cảm động trước những tấm gương thanh niên dũng cảm hy sinh quên mình bảo vệ Tổ quốc, vì cuộc sống bình yên của Nhân dân; nỗ lực đạt thành tích cao trong học tập, nghiên cứu, vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng, xây dựng quê hương, đất nước giàu đẹp", Thủ tướng phát biểu.

Thủ tướng nhắc lại lúc sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặt trọn niềm tin vào thanh niên. Trong Thư gửi các bạn thanh niên (1947), Người khẳng định: "Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên".

Đảng, Nhà nước luôn đề cao vai trò, vị trí của thanh niên, là lực lượng xung kích của cách mạng, luôn đặt thanh niên ở vị trí trung tâm chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người Việt Nam. Thời gian qua, chúng ta đã đề ra nhiều cơ chế, chính sách giáo dục đào tạo, bồi dưỡng, khuyến khích thanh niên phát triển, lập nghiệp, phát huy vai trò trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội; tạo điều kiện phát huy tối đa năng lực của mỗi người, ai có thế mạnh, sở trường nào cũng đều có "đất dụng võ".

Từ khi ban hành Luật Thanh niên năm 2020, đây là lần thứ ba Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên Việt Nam. Điều này tiếp tục khẳng định sự quan tâm, kỳ vọng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của nước nhà.

Chương trình Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên năm 2023 có chủ đề "Xây dựng nguồn nhân lực trẻ, chất lượng cao, đáp ứng kỷ nguyên 4.0" cùng 2 thông điệp, gồm "5 sẵn sàng" và "5 tiên phong".

Chương trình Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên năm 2024 với chủ đề "Phát huy vai trò xung kích của thanh niên trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia" cùng 2 thông điệp "5 xung kích" và "6 khát vọng".

Cùng với chủ đề năm nay, đây là những chủ đề phù hợp với tuổi trẻ, với xu thế phát triển của thời đại và phát triển đất nước.

Qua báo cáo của Trung ương Đoàn, sau các Chương trình đối thoại năm 2023 và 2024, các bộ, ngành và toàn bộ 63/63 tỉnh, thành phố đã tích cực tổ chức các hội nghị đối thoại giữa người đứng đầu chính quyền với thanh niên; kịp thời thực hiện, xử lý các đề xuất, kiến nghị của thanh niên. Thủ tướng đề nghị Trung ương Đoàn chủ trì, cùng các bộ, ngành, địa phương sơ kết, đánh giá thực hiện; tiếp tục lắng nghe và kịp thời đề xuất giải pháp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

Thủ tướng mong thanh niên tiếp tục chia sẻ những cảm xúc, ấn tượng về sự phát triển của đất nước, những băn khoăn, trăn trở và những hiến kế, góp ý để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Theo Thủ tướng, chủ đề đối thoại năm 2025 "Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia" có tính kế thừa chủ đề các năm trước và có sự phát triển, phù hợp với xu thế thời đại, sự phát triển của đất nước, đặc biệt khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia; Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 193 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt; Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 03 về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 57.

Đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc; tốc độ tăng trưởng năm 2025 phải phấn đấu đạt ít nhất 8%, hướng tới đạt hai con số trong giai đoạn 2026-2030 theo hoàn thành 2 mục tiêu chiến lược 100 năm (Phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 là nước phát triển, có thu nhập cao).

Đảng, Nhà nước xác định rõ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là trụ cột quan trọng, là giải pháp chủ đạo, là phương thức đột phá để đạt được các mục tiêu chiến lược đề ra.

Cùng với đó, thanh niên hiện nay là thế hệ sinh ra trong thời đại khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Thanh niên được xác định là lực lượng xung kích, nòng cốt, là lực lượng có sức sáng tạo vô hạn, có khả năng tiếp cận nhanh và làm chủ về nghiên cứu, phát triển, chuyển giao khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và chuyển đổi số quốc gia.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng hoan nghênh và đánh giá cao sáng kiến của Trung ương Đoàn về Chủ đề đối thoại năm nay, đặc biệt là những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, chia sẻ, đề xuất, kiến nghị của các bạn thanh niên trong Chương trình. Các bạn đang thể hiện rõ tâm thế, trách nhiệm, bản lĩnh tiên phong, sẵn sàng đảm nhận sứ mệnh lịch sử của thanh niên trong giai đoạn cách mạng mới, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của đất nước, góp phần đưa Việt Nam vươn lên phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới, giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.

Trong thời gian qua, thanh niên Việt Nam đã khẳng định vai trò tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; trong đó "6 dấu ấn" nổi bật:

(1) Đột phá trong học tập, nghiên cứu và phát triển công nghệ: Các startup công nghệ do thanh niên lãnh đạo đã triển khai nhiều dự án AI và công nghệ số với tổng giá trị đầu tư lên tới hàng chục triệu USD (ứng dụng AI trong phân tích dữ liệu y tế và nông nghiệp thông minh, giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất và giảm thiểu chi phí vận hành).

(2) Phong trào khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo được đẩy mạnh: Một số sản phẩm khởi nghiệp công nghệ số của thanh niên thành công bước đầu như ví điện tử Momo, nền tảng quản trị doanh nghiệp Base.vn; nền tảng chia sẻ kiến thức Got It. Nhiều doanh nghiệp số thành công do thanh niên làm chủ như Tiki.vn, Be Group, VNG Corporation.

Đặc biệt, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức nhiều chương trình, giải thưởng tôn vinh các ý tưởng đổi mới sáng tạo và tạo sự lan tỏa mạnh mẽ. Trong đó, đã triển khai gần 1.600 hoạt động, hỗ trợ cho gần 96.000 đoàn viên thanh niên khởi nghiệp sáng tạo; hiện thực hóa gần 59.000 ý tưởng, sáng kiến với tổng giá trị hỗ trợ gần 111 tỷ đồng; ứng dụng di động "Thanh niên Việt Nam" với 11 triệu tài khoản sử dụng.

(3) Tích cực tham gia tiến trình chuyển đổi số quốc gia: Hàng triệu thanh niên tham gia các khóa đào tạo kỹ năng số, nâng cao năng lực tiếp cận công nghệ mới. Hàng trăm nghìn tình nguyện viên trẻ đã hỗ trợ triển khai các dịch vụ công trực tuyến. Trong đại dịch COVID-19, thanh niên đã đi đầu trong sử dụng các nền tảng trực tuyến phục vụ học tập từ xa; khám bệnh từ xa, khai báo y tế, tình nguyện trực tuyến…
 

Thủ tướng tặng hoa, động viên các đại biểu là người tàn tật nhưng đã vượt khó, vươn lên trong lao động, học tập 

(4) Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc: Thanh niên đi đầu trong việc số hóa dữ liệu về các di sản văn hóa, các địa chỉ đỏ; tạo nhiều nền tảng trực tuyến đã giới thiệu nghệ thuật truyền thống như chèo, tuồng, cải lương. Nhiều nghệ sĩ trẻ đã kết hợp, lồng ghép âm nhạc dân gian với nhạc đương đại, thu hút số lượng kỷ lục người xem. Thủ tướng nhắc tới tác phẩm "Bắc Bling (Bắc Ninh)", góp phần quốc tế hoá nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc của dân tộc Việt Nam ra thế giới và dân tộc hoá văn minh nhân loại vào đất nước ta.

(5) Tích cực tham gia các hoạt động quốc tế: Mỗi năm có hàng chục nghìn sinh viên tham gia trao đổi quốc tế, thúc đẩy giao lưu văn hóa, hợp tác học thuật, du học. Nhiều nhà khoa học trẻ Việt Nam đã có những công trình nghiên cứu có tính ứng dụng cao, được quốc tế ghi nhận.

(6) Tích cực chuyển đổi số trong các hoạt động tình nguyện: Nhiều mô hình tình nguyện của thanh niên gắn với chuyển đổi số được triển khai như: Mạng lưới kết nối trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu; Mạng lưới Thầy thuốc đồng hành; Tổ công nghệ số cộng đồng, Mạng lưới Trí thức trẻ tham gia xây dựng nông thôn mới, Đội hình tình nguyện "Bình dân học vụ số"… Năm 2024, hơn 20 triệu lượt đoàn viên, thanh niên đã tham gia các chương trình tình nguyện. Nhiều sáng kiến năng lượng tái tạo, mô hình kinh tế tuần hoàn do thanh niên khởi xướng đang được nhân rộng.

 

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương sự nỗ lực và những kết quả, thành tích của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và tuổi trẻ Việt Nam đã đạt được trong nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ vào sản xuất và đời sống, thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và tham gia chuyển đổi số trên tất cả các lĩnh vực. Đây không chỉ là kết quả đáng tự hào mà còn là động lực mạnh mẽ để thế hệ trẻ tiếp tục cống hiến, đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Tuy nhiên, Thủ tướng nêu rõ, đây mới chỉ là những kết quả bước đầu, chúng ta tuyệt đối không được chủ quan, thỏa mãn, say sưa với những kết quả đạt được; còn rất nhiều việc phải làm phía trước.

Thanh niên Việt Nam đang tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức, "lực cản" lớn trong bối cảnh quốc tế, trong nước dưới tác động của quá trình số hoá và cách mạng công nghiệp 4.0: (1) Nguồn nhân lực trẻ đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia còn chưa nhiều, một bộ phận chất lượng chưa cao; (2) Sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường lao động khi khoa học công nghệ hiện đại dần thay thế con người trong một số lĩnh vực; (3) Sự chuyển dịch về lực lượng lao động toàn cầu; (4) Hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam vẫn đối diện nhiều rào cản, hạ tầng khoa học công nghệ, hạ tầng số còn chưa được đầu tư đúng mức; (5) Hạn chế, bất cập về an ninh mạng, bảo mật dữ liệu cá nhân và bảo vệ chủ quyền trên không gian số…

Những thách thức này đặt lên vai thanh niên sứ mệnh phải chủ động, tiên phong trong đổi mới tư duy, không ngừng trau dồi kiến thức và bản lĩnh để biến khó khăn thành cơ hội, lợi thế cạnh tranh, vươn lên làm chủ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
 

Thủ tướng: Thời gian qua, thanh niên Việt Nam đã khẳng định vai trò tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, với "6 dấu ấn" nổi bật 

Thủ tướng nêu rõ, để khuyến khích thanh niên chủ động, tích cực tham gia phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và chuyển đổi số quốc gia, thời gian tới Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo 03 nhiệm vụ trọng tâm:

Thứ nhất là hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và chuyển đổi số; coi đây là điểm nghẽn của điểm nghẽn và đột phá của đột phá.

Thứ hai là phát triển hạ tầng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên tham gia sâu rộng vào phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và chuyển đổi số quốc gia.

Thứ ba là đầu tư phát triển mạnh mẽ nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn.

Để Thanh niên Việt Nam trở thành lực lượng tiên phong, nòng cốt trong kỷ nguyên số của đất nước, Thủ tướng đề nghị Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cùng Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam phát động các phong trào thi đua thiết thực, hiệu quả, mang tính nhân văn sâu sắc và có các chương trình, kế hoạch, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để phát huy hơn nữa vai trò và sự đóng góp, cống hiến của Thanh niên; trong đó tập trung vào "Ba tiên phong" và "Sáu trọng tâm" (như phát biểu của Thủ tướng tại Lễ trao Giải thưởng "Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2024" tối hôm qua, 23/3/2025).

Đồng thời, Thủ tướng đề nghị thanh niên Việt Nam phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo với "5 chủ động" trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia:

Một là, chủ động trong học tập, nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số: Tích cực nắm bắt tri thức, làm chủ khoa học công nghệ hiện đại, tiên tiến, ứng dụng vào thực tiễn cuộc sống.

Hai là, chủ động đóng góp sáng kiến, ý kiến, hiến kế, tham gia hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khởi nghiệp.

Ba là, chủ động trong quản trị thông minh và tối ưu hóa hiệu quả công việc: Ứng dụng công nghệ trong quản lý, vận hành doanh nghiệp để giảm chi phí, lãng phí, nâng cao hiệu quả, tăng năng suất lao động.

Bốn là, chủ động trong khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số: Mạnh dạn theo đuổi các ý tưởng đột phá, xây dựng doanh nghiệp sáng tạo, góp phần thúc đẩy kinh tế sáng tạo, kinh tế số.

Năm là, chủ động trong giao lưu, hội nhập quốc tế: Nâng cao năng lực ngoại ngữ, kỹ năng số hoá toàn cầu, tham gia các diễn đàn, hợp tác quốc tế về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; khẳng định trình độ, năng lực, bản lĩnh và văn hóa Việt Nam.

Thủ tướng nêu 03 yêu cầu "đặt hàng" đối với thanh niên Việt Nam:

Một là, thanh niên Việt Nam đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, đã nỗ lực rồi phải nỗ lực hơn nữa, quyết tâm rồi phải quyết tâm cao hơn nữa, đã quyết liệt rồi phải quyết liệt hơn nữa, đã tiên phong rồi phải tiên phong hơn nữa. Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ mà còn là cơ hội để thanh niên thể hiện bản lĩnh, trí tuệ, khát vọng cống hiến xây dựng đất nước phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.

Hai là, thanh niên Việt Nam phải có tư duy sáng tạo, hành động quyết liệt, mạnh mẽ, hiện thực hóa khát vọng bằng những sản phẩm, công trình cụ thể, hiệu quả. Tận dụng tốt cơ hội, phản ứng chính sách phù hợp, linh hoạt, hiệu quả.

Ba là, thanh niên Việt Nam phải phát huy tinh thần "thắng không kiêu, bại không nản"; phải có tư tưởng "biến không thành có, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành cái có thể". Tuổi trẻ hãy giữ "Tâm trong - Trí sáng - Hoài bão lớn", nghĩ sâu làm lớn, nhìn xa trông rộng; coi trọng thời gian, trí tuệ, sự quyết đoán đúng thời điểm; nỗ lực vượt qua giới hạn của chính mình để không ngừng cống hiến, đóng góp cho quê hương, đất nước.

Để phát huy tinh thần tình nguyện, xung kích của tuổi trẻ trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành, địa phương:

(1) Nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của thanh niên và công tác thanh niên, thanh niên là nguồn lực quan trọng, là đội ngũ tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới.

(2) Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế, chính sách và tạo môi trường thuận lợi, hấp dẫn khuyến khích thanh niên tham gia vào quá trình phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, nhất là những cơ chế đặc thù, thu hút nhân tài, đào tạo nhân lực trẻ, thương mại hóa các nghiên cứu.

(3) Chủ động giao việc, đặt hàng, có cơ chế chính sách nổi trội khuyến khích các doanh nhân trẻ, các nhà khoa học trẻ, nhà nghiên cứu Việt Nam trong và ngoài nước tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

(4) Tiếp tục thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các hoạt động đối thoại với thanh niên; có thêm nhiều hoạt động trao đổi, lắng nghe, nghiên cứu, tiếp thu, giải quyết các vấn đề cơ bản mà thanh niên quan tâm và kiến nghị, nhất là về đẩy mạnh triển khai ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, các chính sách hỗ trợ thanh niên học tập, nghiên cứu, việc làm, khởi nghiệp sáng tạo, lập các quỹ đầu tư...

(5) Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ về tư duy, cách thức hoạt động; phát động nhiều phong trào thiết thực, hiệu quả để phát huy vai trò tiên phong, xung kích của thanh niên trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.

Cho rằng muốn phong trào "sống lâu", mang lại hiệu quả, thì phải hài hòa lợi ích riêng và lợi ích chung, giữa lợi ích cá nhân với lợi ích tập thể, lợi ích của Tổ quốc, của đất nước, Thủ tướng gợi ý một số phong trào thanh niên như học ngoại ngữ, bảo vệ môi trường, học tập công nghệ thông tin.

Nhắc lại lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu: "Thanh niên sẽ làm chủ nước nhà. Phải học tập mãi, tiến bộ mãi, mới thật là thanh niên", Thủ tướng nhấn mạnh thanh niên Việt Nam là chủ nhân tương lai của đất nước, 20 triệu thanh niên sẽ quyết định vị thế và tầm vóc của Việt Nam trong kỷ nguyên số.

Với quan điểm "nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới và sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ Nhân dân và doanh nghiệp", Thủ tướng kêu gọi Thanh niên Việt Nam phát huy mạnh mẽ hơn nữa tinh thần "Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên", luôn chủ động, sáng tạo, tích cực giương cao ngọn cờ tiên phong, hoàn thành xuất sắc sứ mệnh của mình trong cuộc cách mạng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Trong những buổi gặp gỡ, trao đổi, đối thoại tiếp theo, Thủ tướng mong rằng sẽ nhìn thấy rõ hơn những chuyển biến mới tích cực, mạnh mẽ đến từ các mô hình, hoạt động do thanh niên Việt Nam khởi xướng, cuộc đối thoại sau đạt kết quả cao hơn cuộc đối thoại trước.

Thủ tướng mong muốn và tin tưởng rằng, thanh niên Việt Nam thời đại mới, với bản lĩnh "tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc", sẽ tiếp tục nỗ lực phấn đấu vươn lên mạnh mẽ, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, tiếp nối truyền thống vẻ vang của các thế hệ đi trước, viết tiếp những trang sử hào hùng mới của dân tộc.