Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ xâm lược của dân tộc ta đã giành được thắng lợi hoàn toàn, kết thúc bằng Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử mùa Xuân năm 1975. Để đi đến thắng lợi cuối cùng, dân tộc ta đã phải trải qua biết bao khó khăn, gian khổ, mất mát và hy sinh, đồng thời cũng đã lập nên biết bao chiến công hiển hách. Chiến thắng "Điện Biên Phủ trên không" là một trong những chiến công như thế.Vào tháng 10 năm 1972 lẽ ra giữa Việt Nam và Mỹ đã đi tới một hiệp định chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam như đã thỏa thuận, nhưng Tổng thống Ních-xơn và tập đoàn hiếu chiến Mỹ đã bội ước, đưa máy bay chiến lược B52 đến ném bom Hà Nội, Hải Phòng với mục đích “đưa miền Bắc về thời kỳ đồ đá”
, hòng xoay chuyển tình thế trên bàn đàm phán Paris.
Đây là những cuộc ném bom dữ dội nhất trong Chiến tranh Việt Nam và là một trong những cuộc tập kích có cường độ cao nhất trong lịch sử các cuộc
chiến tranh. Trong 12 ngày, Mỹ đã thả hơn 36.000 tấn bom, vượt quá khối lượng bom đã ném trong toàn bộ thời kì từ 1969 đến 1971.
Với kế hoạch này, từ ngày 18 - 29.12.1972, 12 ngày đêm Hà Nội rực lửa với đất rung, ngói tan, gạch nát… Những gì đã diễn ra tại Hà Nội, Hải Phòng không thể nào quên với bất cứ ai đã sống trong thời kỳ của bom đạn, thời kỳ của công cuộc bảo vệ sự vẹn toàn của đất nước. Người dân sống ở Khâm Thiên, bệnh viện Bạch Mai… hẳn không bao giờ quên những hình ảnh tang thương mà bom đạn của kẻ thù đã gây nên. Bệnh viện Bạch Mai, cơ sở y tế lớn nhất miền Bắc Việt nam đã bị phá huỷ hoàn toàn cùng với các bệnh nhân và bác sĩ, y tá bên trong. Người chết, phố phường tan hoang nhưng trong ý chí sắt đá của người dân Việt Nam vẫn ngân vang một tiếng nói thiêng liêng: Tổ quốc. Bất cứ thế lực siêu cường nào cũng đều phải trả giá đắt nếu động đến hai chữ thiêng liêng đó của người Việt ta. Quân và dân Hà Nội đã hiệp đồng tác chiến với cách đánh mưu trí, dũng cảm, sáng tạo làm
lưới lửa của tên lửa phòng không, pháo phòng không các loại, bủa vây máy bay Mỹ.
Sau cùng, hơn 80 máy bay Mỹ bị bắn rơi, trong đó có 32 chiếc là B52, cùng nhiều phi công Mỹ bị bắt. Cũng trong chiến dịch này, lần đầu pháo đài bay B-52 bất khả chiến bại bị hạ bởi một
máy bay tiêm kích MiG-21, do anh hùng
Phạm Tuân điều khiển. Do bị tổn thất nặng nề, lại bị nhân dân Mỹ và thế giới phản đối kịch liệt, Nixon buộc phải ra lệnh chấm dứt không điều kiện cuộc tập kích, chịu thất bại trên bầu trời Hà Nội. Chiến thắng được các nhà quân sự ví như trận “Điện Biên Phủ trên không”, làm thay đổi hoàn toàn cục diện cuộc chiến giữa ta và Mỹ, ngụy Sài Gòn; buộc đế quốc Mỹ phải trở lại bàn đàm phán tại Hội nghị Paris. Ngày 27/1/1973, hiệp định Paris được các bên ký.
Chiến thắng Điện Biên Phủ trên không - một trong những chiến thắng vĩ đại của dân tộc Việt Nam ở thế kỷ XX, khẳng định chân lý: “Không có gì quý hơn độc lập tự do” của Hồ Chủ tịch, tạo ra bước ngoặt lịch sử làm tiền đề đi đến thắng lợi trọn vẹn của sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước năm 1975
Quá khứ đã qua, quá khứ của một thời đấu tranh vì độc lập, tự do của dân tộc luôn nhắc thế hệ trẻ rằng cha ông ta đã sống và hy sinh như thế; rằng chúng ta phải sống sao cho xứng đáng với dòng máu con Lạc cháu Hồng đang rực chảy trong huyết quản; rằng người Việt Nam mỗi khi gặp bạn bè quốc tế đều tự hào dõng dạc:
Tôi là người Việt Nam.