Trí thức có vai trò rất quan trọng đối với sự hưng thịnh, suy vong của các quốc gia, dân tộc, nhất là trong nền kinh tế tri thức và bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Theo đó, xây dựng, phát triển đội ngũ trí thức lớn mạnh đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong bối cảnh mới là vấn đề vừa có tính cấp bách vừa mang tầm chiến lược đối với nước ta, nhất thiết phải được nghiên cứu, xây dựng, thực hiện một cách công phu, bài bản, khoa học. Trong đó, việc xác định đặc điểm, nhận diện trí thức, chỉ ra các nhân tố ảnh hưởng đến việc xây dựng, phát triển đội ngũ trí thức sẽ có ý nghĩa nhất định về lý luận và thực tiễn.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm việc mở mang dân trí, chăm lo cho sự nghiệp giáo dục. Người đánh giá rất cao vai trò của giáo dục đối với sự hưng thịnh của đất nước, với nhiệm vụ cực kỳ trọng đại là nâng cao dân đức, mở mang dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài, là động lực của sự phát triển, đưa nước nhà tiến tới giàu mạnh, dân chủ, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Cả cuộc đời mình, Bác Hồ không quên ai và luôn dành tình cảm cho tất cả mọi người, mọi giới, trong đó có người cao tuổi (NCT). Sau khi từ nước ngoài trở về lãnh đạo cách mạng Việt Nam, thành lập Mặt trận Việt Minh vào mùa xuân năm 1941, trong thư gửi phụ lão cả nước, Người đã viết: “... Trách nhiệm của các vị phụ lão chúng ta đối với nhiệm vụ đất nước thật là trọng đại. Đất nước hưng thịnh do phụ lão gây dựng. Đất nước tồn tại do phụ lão giúp sức. Nước bị mất, phụ lão cứu. Nước suy sụp, phụ lão phù trì. Nước nhà hưng, suy, tồn, vong, phụ lão đều gánh trách nhiệm rất nặng nề... Nước nhà lo, các cụ cùng phải lo. Nước nhà vui, các cụ đều cùng được vui”.