Tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức lối sống, bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cho thế hệ trẻ hiện nay

Với vai trò, chức năng là "trường học" xã hội chủ nghĩa của thanh niên, công tác giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cho thế hệ trẻ luôn là một nhiệm vụ quan trọng mà Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã chỉ đạo các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh thực hiện xuyên suốt hằng năm, lấy đây là mục tiêu hướng đến trong tất cả các hoạt động công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi toàn tỉnh.

  Theo đó, trong năm qua, các cấp bộ Đoàn toàn tỉnh đã chú trọng đẩy mạnh và có nhiều đổi mới trong công tác tuyên truyền giáo dục cho đoàn viên, thanh niên thể hiện qua những việc như: công tác giáo dục về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ không ngừng được tăng cường và đổi mới, thông qua cuộc vận động “Tuổi trẻ Phú Yên học tập và làm theo lời Bác”, gắn với đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 01 của Ban Thường vụ Trung ương Đoàn về “Tăng cường rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác cán bộ Đoàn”; cụ thể hóa các tiêu chí xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới; xây dựng các tiêu chí về chuẩn mực đạo đức, lối sống cho các đối tượng đoàn viên thanh niên gắn liền với chương trình rèn luyện đoàn viên và tuyên dương, biểu dương các điển hình. Chú trọng đổi mới phương thức giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho thanh thiếu niên, trong đó, đẩy mạnh hơn việc giáo dục thông qua các phong trào hành động cụ thể, lấy môi trường thực tiễn để bồi dưỡng, rèn luyện, vun đắp những giá trị tốt đẹp cho đoàn viên thanh niên. Các cấp bộ Đoàn cũng đã chú trọng nghiên cứu, tìm tòi những mô hình mới để giáo dục, rèn luyện thanh thiếu niên như "Học kỳ quân đội" (giáo dục, bồi dưỡng lòng yêu nước, về ý thức quốc phòng, an ninh; tinh thần đoàn kết, ý chí vượt qua khó khăn, thử thách và các kỹ năng xã hội); chương trình "Khi tôi 18" giáo dục cho các bạn trẻ ý thức công dân khi bước vào tuổi 18...; đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho đoàn viên thanh niên thông qua các chuyến về nguồn, thăm địa chỉ đỏ nhân các ngày lễ lớn của đất nước, của tỉnh; quan tâm đến công tác nắm bắt tình hình tư tưởng, định hướng dư luận xã hội trong thanh niên,...

Công tác tuyên truyền giáo dục của Đoàn đã mang lại hiệu quả thiết thực, đánh dấu qua những chặn đường công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi tỉnh nhà, ghi dấu bằng những công trình, phần việc thanh niên mang lại hiệu quả, ý nghĩa thiết thực đối với đoàn viên, thanh niên và nhân dân địa phương. Hình thành lớp thanh niên có lòng nhiệt huyết, sống có lý tưởng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường phát triển của đất nước, sống có trách nhiệm với Tổ quốc, gia đình và bản thân, có ước mơ, hoài bão, kiến thức, kỹ năng, sức khỏe tốt, tư duy năng động, sáng tạo, lạc quan, tự tin, dám nghĩ, dám làm. Từ đó, xuất hiện nhiều cách làm hay, mô hình hiệu quả, nhiều thanh niên tiên tiến, điển hình, nhiều mô hình được triển khai, nhân rộng trong các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh, điển hình như: Mô hình “4 cùng cơ sở” của Huyện Đoàn Sơn Hòa với mục đích thành lập các đội hình hướng dẫn kỹ năng về tại thôn, buôn, khu phố trên địa bàn huyện, với phương châm "cùng hướng dẫn, cùng học tập, cùng chia sẻ, cùng giao lưu"; Đội cộng tác viên Sức trẻ Đồng Xuân của Huyện Đoàn Đồng Xuân luôn đi đầu trong các phong trào xung kích tình nguyện của huyện, đồng thời hướng dẫn kỹ năng công tác Đoàn - Hội về cơ sở; Đội hình tình nguyện 360o của Đoàn Học viện Ngân hàng – Phân viện Phú Yên (nêu hình thức hoạt động của đội hình này) hay mô hình "Cơ sở hoạt động thanh thiếu nhi phường 2", TP Tuy Hòa với nhiều CLB trực thuộc: Võ thuật Vovinam, nhảy hiện đại - hiphop, Aerobic, nhạc cụ dân tộc, khiêu vũ, CLB cùng nhau tìm việc làm,... là nơi sinh hoạt cộng đồng, phát huy hiệu quả trong công tác tập hợp đoàn kết thanh niên, gắn liền với nhu cầu, lợi ích của thanh niên hiện nay góp phần tạo sân chơi lành mạnh giúp đoàn viên thanh niên hỗ trợ nhau phát triển kỹ năng, tạo việc làm cho đoàn viên thanh thiếu niên;....

  Đặc biệt, đã xuất hiện nhiều gương thanh niên nông thôn tham gia sản xuất, kinh doanh giỏi và đạt được nhiều Giải thưởng Lương Định Của do TW Đoàn trao tặng, tài năng trẻ, gương Sáng tạo trẻ, gương đảng viên trẻ tiêu biểu, gưng cán bộ Đoàn xuất sắc..., tiêu biểu: Thanh niên Võ Văn Thạch - Thị xã Sông Cầu với mô hình nuôi tôm thịt; thanh niên Nguyễn Đức Lộc - Bí thư Chi đoàn thôn 04, xã Đa Lộc, huyện Đồng Xuân với mô hình nuôi heo thịt; Mô hình làm giàu bằng nghề nuôi thủy hải sản và mở doanh nghiệp thu mua thủy hải sản của anh Văn Tấn Thanh Tùng - huyện Đông Hòa; hay anh Trần Thanh Tùng, Bí thư Xã Đoàn Hòa Phong, huyện Tây Hòa với mô hình trồng gừng thương phẩm trong bao; Huỳnh Đàn, Phó Bí thư Chi đoàn thôn Mỹ Phú, xã Hòa Thịnh, huyện Tây Hòa với mô hình nuôi trùn quế... Đây chính là những nhân tố quan trọng góp phần cổ vũ, động viên, thúc đẩy phong trào tuổi trẻ rèn đức, luyện tài, phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương, ra sức học tập, rèn luyện, tiếp thu tinh hoa văn hóa, khoa học, công nghệ hiện đại để trở thành nguồn lực có tri thức, cống hiến, xây dựng quê hương Phú Yên phát triển nhanh và bền vững.

  Tuy nhiên, giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ còn nhiều hạn chế, yếu kém. Nhiều tổ chức, cá nhân chưa nhận thức đúng và đầy đủ tầm quan trọng của nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ, nhất là trong bối cảnh đất nước có nhiều thay đổi. Việc cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác giáo dục thế hệ trẻ chưa kịp thời và hiệu quả; nhiều mục tiêu, chỉ tiêu chưa đạt yêu cầu. Vai trò, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong chăm lo, giáo dục thế hệ trẻ chưa được như mong muốn, chưa đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn hiện nay. Một bộ phận giới trẻ giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng, xa rời truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Một số ít thanh niên bị các thế lực thù địch lôi kéo, kích động chống sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta. Tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong giới trẻ diễn biến phức tạp.

  Tự hào là mảnh đất anh hùng, Phú Yên với rất nhiều di tích lịch sử in dấu thời kỳ cách mạng hào hùng của dân tộc ta, như: Nhà Thờ Bác Hồ - xã Sơn Định, huyện Sơn Hòa; Vũng Rô - nơi tiếp nhận chuyến hàng đầu tiên của Tàu Không số; Thành An Thổ - Trung tâm hành chính của chính quyền phong kiến ở Phú Yên vào thế kỷ 19, nơi sinh đồng chí Trần Phú, Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam; Di tích lịch sử quốc gia địa đạo Gò Thì Thùng - thôn Xuân Thành, xã An Xuân, huyện Tuy An; nơi thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên ở tỉnh Phú Yên - KP Long Bình, TT La Hai, Đồng Xuân;… chắc chắn điều này sẽ góp phần không nhỏ trong công tác giáo dục truyền thống, lý tưởng cách mạng cho đoàn viên thanh niên. Để công tác giáo dục đạo đức lối sống, bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cho thế hệ trẻ thời gian tới có nhiều “khởi sắc”, các cấp bộ Đoàn cần phải tạo bước “đột phá” mới về chất lượng, hiệu quả trong giáo dục đạo đức, lối sống cho lực lượng này. Muốn vậy, cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp sau:

  Tập trung giáo dục thế hệ trẻ nhận thức đầy đủ, đúng đắn các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc gắn với các địa chỉ đỏ. 

Đây là vấn đề có tính nguyên tắc trong giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cho thế hệ trẻ. Thế hệ trẻ khó có thể trưởng thành và vững bước nếu như họ quên lãng lịch sử, mù mờ về quá khứ của dân tộc mình, nhất là không hiểu, không biết tôn trọng phát huy các giá trị truyền thống dân tộc. Do đó những giá trị chân, thiện, mỹ là những giá trị cốt lõi mà thế hệ trẻ ngày nay phải thấm nhuần sâu sắc. Đồng thời, cần phải tập trung quan tâm bồi dưỡng cho thanh thiếu nhi những tình cảm tốt đẹp về quê hương, đất nước, sống với phương châm “mình vì mọi người, mọi người vì mình”, “thương người như thể thương thân”, “quên mình vì nghĩa lớn”,... Qua đó hình thành cho thế hệ trẻ lối sống trong sạch, giản dị có hành vi đạo đức phù hợp, chuẩn mực với các giá trị truyền thống và thời đại. Muốn vậy cần phải đẩy mạnh các phong trào cách mạng hành động cách mạng tiêu biểu, các hoạt động tình nguyện. Bên cạnh đó, cần xây dựng các tiêu chí về chuẩn mực đạo đức, lối sống cho các đối tượng đoàn viên thanh niên; gắn liền với chương trình rèn luyện đoàn viên và tuyên dương, biểu dương các điển hình tiên tiến.

Chủ động nắm bắt tình hình tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, thanh niên.

        Nếu làm tốt công tác nắm bắt tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, thanh niên kịp thời thì mới có thể  định hướng giải quyết một cách triệt để những vấn đề được đoàn viên thanh niên phản ánh, đồng thời làm cho họ tin tưởng hơn vào hệ thống chính trị, tạo sự thống nhất về nhận thức, ý chí và hành động trong thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

  Thường xuyên quan tâm chăm lo đời sống vật chất; nghề nghiệp và các nhu cầu thiết yếu của thanh thiếu nhi.

  Yếu tố vật chất có tác động, ảnh hưởng lớn tới chất lượng, hiệu quả trong công tác giáo dục, bồi dưỡng đạo đức, lối sống cho thanh thiếu nhi hiện nay. Bác Hồ đã từng dạy “Phải ăn, uống, sinh hoạt đầy đủ thì mới có thể học tập, làm việc và nghiên cứu khoa học”. Nếu chúng ta quá tập trung vào các biện pháp giáo dục theo kiểu hô hào vận động, phát huy tinh thần tự nguyện, tính tự giác thế hệ trẻ mà quên đi những lợi ích thiết thực, nhu cầu vật chất thiết yếu của họ thì rất khó đạt được hiệu quả bền vững. Trong thời buổi kinh tế thị trường hiện nay, áp lực nghề nghiệp mưu sinh đè nặng lên thế hệ trẻ, không ít người chỉ vì khó khăn cùng quẫn về kinh tế mà đã làm những việc trái với đạo đức, lương tâm, vi phạm pháp luật. Do đó, cần phải phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, đoàn thể xã hội tích cực quan tâm, chăm lo tạo điều kiện việc làm cho thanh thiếu niên giúp họ ổn định cuộc sống hướng tới cuộc sống tốt đẹp. 

Phát huy tính tích cực trong tự học, tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức lối sống của thanh thiếu nhi. 

Bản thân mỗi bạn trẻ ngày nay cần phải xác định rõ trách nhiệm xã hội, trách nhiệm thế hệ của mình vì Tổ quốc và nhân dân. Họ phải là những người sống có mục tiêu, lý tưởng có ước mơ, hoài bão lớn, luôn ra sức học tập, rèn luyện vươn lên lập thân, lập nghiệp thành công để cống hiến cho đất nước. Yếu tố tự giác, tự rèn luyện rất quan trọng trong môi trường xã hội hiện nay để hình thành và giữ vững phẩm chất đạo đức, nhân cách của thanh thiếu nhi. Dù môi trường xung quanh luôn có những yếu tố bất lợi, cám dỗ nhưng bản thân mỗi bạn trẻ luôn giữ vững quan điểm, kiên quyết đấu tranh, loại bỏ thì các tác động tiêu cực khó mà xâm nhập. Vì vậy thế hệ trẻ ngày nay cần phải phát huy cao độ tinh thần tự giác, tự rèn luyện, biết kiềm chế, biết vượt qua những cám dỗ và tiêu cực xã hội, những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, thực dụng, lợi mình hại người; cần phải tin tưởng vào chính mình, giữ vững niềm tin vào cuộc sống. Đặc biệt phải giữ vững các giá trị nền tảng chân - thiện - mỹ, luôn sẵn sàng tâm thế vượt qua mọi khó khắn gian khổ để sống có ích cho đời, như lời Bác hồ đã dạy “Gian nan rèn luyện mới thành công”.

  Kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống, bồi dưỡng mục tiêu lý tưởng cho thanh thiếu nhi.

Sự kết hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các bộ phận trong giáo dục, bồi dưỡng đạo đức, lối sống mục tiêu lý tưởng cho thế hệ trẻ luôn đạt hiệu quả cao và bền vững. Gia đình, nhà trường có vai trò rất quan trọng trong quá trình hình thành nhân cách cho thanh thiếu nhi. Gia đình là “Trường học” đầu tiên, nhà trường tiếp tục là nơi “ươm mầm”, nuôi dưỡng và hoàn thiện nhân cách. Do đó, sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường là không thể thiếu trong giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cho thế hệ trẻ hiện nay. Vì vậy gia đình cần có sự kết hợp chặt chẽ thường xuyên hơn nữa với nhà trường để quản lý thanh thiếu nhi hiệu quả. Gia đình cũng cần quan tâm đến cuộc sống của con em trong độ tuổi thanh thiếu nhi về học tập cũng như mối quan hệ xã hội cùng chia sẻ những điều mà các em còn băn khoăn. Yếu tố làm gương cũng cần được phát huy trong giáo dục gia đình, các thành viên, nhất là ông bà, cha mẹ, anh chị phải trở thành những tấm gương sáng, gần gũi để giáo dục thanh thiếu nhi sống đúng chuẩn mực.

  Thực hiện tốt một số giải pháp giáo dục rèn luyện đạo đức cách mạng cho thanh thiếu nhi là góp phần đào tạo, giáo dục thế hệ thanh niên vừa "hồng", vừa "chuyên", chủ nhân tương lai đưa nước nhà vững bước tiến cùng “các cường quốc năm châu” như mong ước của Bác Hồ kính yêu.

Phan Xuân Hạnh - Phó Bí  thư Tỉnh Đoàn